با اصطلاحات +SPF ، PPD ،PA و UVAPF در ضدآفتاب ها بیشتر آشنا شوید

از زمان تولید و فروش ضدآفتاب‌ها در سراسر دنیا مصرف کنندگان با اصطلاحات پیچیده‌ای روی ضدآفتاب‌‌ها رو به رو بوده‌اند. این عبارات در حالی که برای آگاه کردن مصرف‌کننده درج می‌شود به دلیل استانداردهای مختلف در روش اندازه‌گیری میزان محافظت و قوانین متفاوت کشورها بیشتر باعث سردرگمی مصرف‌کننده شده است. در این مقاله می‌خوانید SPF چیست؟ و عبارات+PPD ، PA و UVAPF و UVA در دایره به چه معناست. با اسکین مگ همراه باشید.

SPF چیست؟

SPF مخفف Sun Protection Factor یا فاکتور محافظتی آفتاب بیانگر میزان محافظت از پوست در برابر اشعه UVB است. این اشعه که عامل اصلی قرمزی و آفتاب سوختگی است و تنها به اپیدرم (خارجی‌ترین لایه پوست) آسیب می‌زند. هم چنین UVB عامل اصلی رایج‌ترین و کم‌خطرترین نوع سرطان پوست است. این نوع سرطان با اثر تجمعی آسیب خورشید به پوست در طول سال‌ها مرتبط است. نوع دیگر سرطان پوست -ملانوما- در اثر مواجهه کوتاه اما بسیار شدید با اشعه آفتاب ایجاد می شود که به دنبال آفتاب سوختگی شدید و تاول به وجود می‌آید.

SPF چگونه اندازه‌گیری می شود؟

تصور کنید اگر بدون ضدآفتاب و هیچ پوششی در معرض اشعه آفتاب قرار بگیرید پس از ۱۰ دقیقه دچار آفتاب سوختگی شوید، حال اگر از یک ضد آفتاب با فاکتور حفاظتی ۳۰ (SPF۳۰) استفاده کنید می‌توانید بدون این که بسوزید ۳۰ برابر بیشتر در آفتاب قرار بگیرید یعنی ۳۰۰ دقیقه یا ۵ ساعت. اما شدت طول موج اشعه آفتاب در طول روز و هم‌چنین بسته به مکان زندگی و اقلیم منطقه متفاوت است و علاوه بر این حساسیت پوست افراد نسبت به اشعه فرابنفش با هم تفاوت دارد، به همین دلیل هر ضدآفتاب با هر میزان محافظت باید هر ۲ ساعت یک بار تجدید شود.

توجه داشته باشید هیچ ضدآفتابی نمی تواند صد درصد اشعه UVB را مسدود کند و ضدآفتاب های با SPF بسیار بالا هم محافظتی خیلی بیشتر از یک ضدآفتاب با SPF۳۰ یا حتی ۵۰ فراهم نمی آورند. یک ضدآفتاب با SPF۱۵ حدود ۹۳ درصد و ضدآفتاب با SPF۳۰ حدود ۹۷ درصد از اشعه UVB را بلاک می‌کنند. افزایش محافظت در SPF های بالاتر از این هم تدریجی‌تر خواهد بود: بلاک ۹۸ درصد اشعه UVB برای SPF۵۰ و ۹۹ درصد برای SPF ۱۰۰. ملاحظه می‌کنید تفاوت محافظت UVB در یک ضدآفتاب با SPF۱۰۰ با ضدآفتاب SPF۳۰ تنها ۲ درصد است. به همین دلیل – امکان گمراهی مصرف‌کننده و اعتماد کاذب به محافظت بالای ضدآفتاب‌ها – درج SPF بالاتر از ۵۰ در اروپا ممنوع است.

به خاطر داشته باشید ضدآفتاب باید تنها یکی از استراتژی‌های شما برای محافظت از اشعه آفتاب باشد. علاوه بر ضدآفتاب از کلاه و پوشش مناسب استفاده کنید و در جست و جوی سایه باشید. بین ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر در معرض اشعه آفتاب قرار نگیرید.

اشعه UVA

SPF زمانی ایجاد شد که ما از میزان آسیب دیگر اشعه‌های فرابنفش اطلاع نداشتیم، UVA مخفف Ultra Violet Ray بیشترین انرژی اشعه فرابنفش را تشکیل می‌دهد و تقریبا مدت زیادی نیست دانشمندان فهمیده‌اند آسیب های اشعه UVA تا چه حد می‌تواند جدی باشد.

اشعه UVA باعث قرمزی و آفتاب سوختگی نمی‌شود اما چون به لایه‌های عمیق تر پوست نفوذ می‌کند به DNA پوست آسیب زده و این آسیب منجر به یکی از خطرناک‌ترین انواع سرطان پوست می‌شود. UVA به بافت کلاژن و الاستین پوست نیز آسیب زده و موجب پیری و چروک پوست می‌شود. در این لایه از پوست سلول‌های ملانین‌ساز یافت می‌شود که این اشعه با تحریک این سلول‌ها موجب لک و تیرگی پوست می‌شود. به همین دلیل در تخت‌های برنزه کننده عمدتا از این اشعه استفاده می‌شود. این اشعه حتی در روزهای ابری وجود دارد و به همین دلیل است که باید در روزهای ابری از ضدآفتاب استفاده کنیم.

به دلیل جدی‌تر بودن آسیب‌های اشعه UVA، محافظت از پوست در برابر این اشعه بسیار مهم است. امروز فیلترهای ضدآفتابی بهتری برای محافظت در برابر اشعه UVA وجود دارد و آزمایشات بسیاری برای تعیین میزان محافظت UVA  ابداع شده اما متاسفانه هیچ یک از این روش‌ها مانند SPF استاندارد نشده و کشورهای مختلف متدها و استانداردهای متفاوتی را به کار می‌گیرند. در ادامه با برخی از این استانداردها که احتمالا نام آن ها را روی برخی ضدآفتاب ها دیده‌اید آشنا می‌شویم .

PPD

PPD مخفف Persistent Pigment Darkening به معنی رنگدانه تیره‌کننده پایدار معیاری است که در ابتدا در ژاپن طراحی شد و هم‌اکنون به عنوان یک روش استاندارد در آسیا و اروپا استفاده می‌شود. شرکت اورئال از جمله شرکت‌هایی است که از این روش استفاده می‌کند. این سیستم با آن چه که درباره SPF خواندیم شباهت بسیاری دارد با این تفاوت که در این جا محافظت پوست در برابر اشعه UVA و در برابر تیره شدن اندازه گیری می‌شود. در تست PPD افراد در تخت های برنزه تنها در معرض اشعه UVA قرار می‌گیرند و نتایج به دست آمده بر حسب مدت زمانی که طول می‌کشد پوست فرد تیره شود در حالت با پوشش ضدآفتاب و بدون پوشش با هم مقایسه می‌شوند. مانند آن چه درباه SPF خواندیم PPD ۱۰ به این معناست که پوست شما با این ضدآفتاب ۱۰ برابر بیشتر از زمانی که بدون پوشش در آفتاب رنگ می‌گیرید، رنگ گرفته و تیره خواهد شد.

متد Colipa UVA

نوعی متد اندازه‌گیری اشعه UVA که در اروپا استاندارد شده است. در این روش برای اندازه‌گیری محافظت ضدآفتاب در برابر UVA این اشعه را روی افراد تست نمی‌کنند بلکه یک لایه از ضدآفتاب را روی سطح شفاف زده و اشعه را از آن عبور می‌دهند و میزان انرژی عبور کرده از این لایه را اندازه می‌گیرند. سپس UVAPF بر اساس مدل به دست آمده از این نتایج تعیین می‌شود. ثابت شده اعداد به دست آمده در روش in vitro یا آزمایشگاهی Colipa تا حد زیادی با اعداد به دست آمده در روش in vivo برابر است(ncbi).

UVA یا UVAPF

مخفف Ultraviolet A Protection Factor به معنای فاکتور حفاظتی اشعه UVA است . این معیار نیز می بایست درست مانند SPF روی افراد انجام شود اما از آن جا که چنین نیست و از روش‌های دیگر استفاده می‌شود تنها روش استاندارد مانند SPF همان PPD است که در بالا توضیح دادیم.

PA

مخفف Protection Grade of UVA به معنای درجه حفاظت UVA است. سیستم PA  در آسیا در کشورهای ژاپن و کره جنوبی استفاده می‌شود که به طور ساده نتایج به دست آمده از روش PPD را دسته بندی می‌کند و محدوده +PA تا++++PA را دربر‌می‌گیرد. یک ضدآفتاب با +PA بیانگر PPD به اندازه ۲ یا کمتر از۴،  ++PA بیانگر PPD به اندازه ۴ تا ۸، +++PA بیانگر PPD به اندازه ۸ تا ۱۶ و نهایتا ++++PA مخصوص ضدآفتاب‌هایی با PPD بیشتر از ۱۶ هستند.

معایب PA: به دلیل نحوه رتبه‌بندی در سیستم PA دو ضدآفتاب یکی با PPD ۲۰ و دیگری با PPD۵۰ هر دو می توانند با +++PA یا ++++ PA رتبه‌بندی شوند و راهی برای بیان این که محافظت کدام بیشتر است وجود ندارد. از طرف دیگر همه کشورها بالاترین حد حفاظت را به ++++PA به روز نکرده‌اند و همچنان حداکثر محافظت را با +++PA بیان می‌کنند.

سیستم رتبه‌بندی ستاره‌ای Star rating system

این روش، یک روش آزمایشگاهی انحصاری است که در بریتانیا و ایرلند استفاده می‌شود و بیان کننده نسبت میزان محافظت UVA به UVB است که در کرم‌ها و اسپری‌های ضدآفتاب ارائه شده است. در این روش یک ستاره بیانگر کم‌ترین محافظت در برابر UVA در مقایسه با UVB درهمان ضدآفتاب و پنج ستاره بیشترین محافظت در برابر UVA یا بیشترین برابری محافظت UVA و UVB را نشان می‌دهد. در حالت ایده‌آل هر چه محافظت UVA و UVB یک ضدآفتاب به هم نزدیک‌تر باشد، ضدآفتاب موردنظر، محافظت بهتری دارد که این روش، به این موضوع اشاره دارد.

البته این روش نیز تا حد زیادی گمراه کننده است، به عنوان مثال یک ضدآفتاب با SPF کم اما ۵ ستاره می‌تواند محافظت ‌کمتری از یک ضدآفتاب با SPF بالاتر و ۳ ستاره در برابر اشعه UVA داشته باشد و مصرف‌کننده ممکن است به اشتباه تصور کند ضدآفتاب ۵ستاره محافظت بالاتری در برابر اشعه UVA دارد. همان‌طور که گفته شد این معیار بیش از این که محافظت UVA را بیان کند، محافظت UVA و UVB ضدآفتاب را با هم مقایسه می‌کند.

UVA داخل دایره

آٰرم دایره‌ای UVA از سال ۲۰۰۶ معرفی شد و محافظت UVA ضد آفتاب‌های دارای این نشان می‌بایست حداقل به میزان یک سوم محافظت UVB آن باشد. یعنی ترکیبات ضدآفتاب باید قادر باشند حداقل یک سوم اشعه UVA را در مقایسه با UVB مسدود کنند.

در نظر داشته باشید اغلب فیلترهای ضدآفتاب پس از ۲ ساعت کارایی خود را از دست می‌دهند و لازم هر ۲ ساعت یک بار یا براساس دستورالعمل درج شده روی ضدآفتاب تجدید شوند.

Broad Spectrum طیف گسترده

عبارتی که آن را روی ضدآفتاب‌های تولید شده در آمریکا و کانادا خواهید دید اگرچه این عبارت وجود فیلترهای حفاظت از UVA را بیان می‌کند اما نشان نمی‌دهد ضدآفتاب مورد نظر تا چه حد پوست را در برابر این اشعه محافظت می‌کند. به عنوان تولیدکننده برای این که مجاز باشید این عبارت را روی ضدآفتاب‌تان درج کنید چندان راه دشواری پیش رو ندارید، کافی است ضدآفتاب تنها 90 درصد از اشعه UV با طول موج کمتر از 370 نانومتر را جذب کند! که این به معنی حفاظت کامل نیست و خط کش اندازه گیری بیش از حد پایین است. در نظر بگیرید طول موج اشعه UVA، بین ۳۲۰ تا ۴۰۰ نانومتر است و بر این اساس اشعه UVA را به دو نوع UVA1 و UVA2 تقسیم می‌کنند. طول موج UVA1 بین ۳۴۰ تا ۴۰۰ نانومتر و طول موج اشعه UVA2 بین ۳۲۰ تا ۳۶۰ قرار دارد.

به عبارت دیگر هر ضدآفتابی که از پوست در برابر هر دو اشعه UVA و UVB حفاظت کند صلاحیت دریافت لیبل Broad Spectrum را دارد حتی اگر این محافظت کافی نباشد. انتقادات بسیاری از سوی حامیان حقوق مصرف‌کننده به FDA مطرح شده تا این روش اندازه‌گیری را سخت‌گیرانه‌تر کند. در حال حاضر هر ضدآفتابی حاوی فیلتر اشعه UVA، یک ضد آفتاب Broad Spectrum یا طیف گسترده محسوب می‌شود حتی اگر این محافظت بسیار ناچیز باشد.

در مقایسه با آمریکا و کانادا کشورهای دیگر قوانین و روش های متفاوت و سخت‌گیرانه‌تری برای تعیین میزان حفاظت ضدآفتاب در برابر UVA دارند به خصوص اروپا و آسیا (ژاپن و کره جنوبی) از روش های خاص خود استفاده می‌کنند.

چه میزان حفاظت از UVA کافی است ؟

همان‌طور که گفته شد در حالت ایده آل هر چه میزان SPF و میزان حفاظت از UVA به هم نزدیک‌تر باشد بهتر است اما عملا این طور نیست. اگر پوست شما شرایط خاصی دارد مثلا سریع رنگ می‌گیرد و دچار لک می‌شود به دنبال یک ضدآفتاب با حفاظت کافی از UVA باشید. در نظر داشته باشید استفاده از مقدار کافی ضدآفتاب و تجدید به موقع آن به اندازه انتخاب یک محصول خوب اهمیت دارد.

امیدواریم این مقاله به شما در انتخاب یک ضدآفتاب مناسب کمک کرده باشد.

ممنونیم که اخلاق حرفه‌ای را رعایت کرده و مطالب ما را با ذکر منبع و لینک منتشر می‌کنید.

پیشنهاد می‌کنیم این مقاله‌ها را هم ببینید:

همه آن چه که باید از ترکیباتِ ضدآفتاب ها بدانیم

از ضدآفتاب های مینرال چه می دانیم ؟

آیا پارابن ها واقعا مضرند ؟

الکل با پوست ما چه می کند ؟

چرا جوش می زنیم ؟

۵ ماده ضدچروک پوست که علم به شما پیشنهاد می کند

منبع : consumerreports – skinacea–theklog