همه آن‌چه باید از فنوکسی‌اتانول و عوارض آن بدانیم

یکی از پرکاربردترین نگه‌دارنده‌‌های به کار رفته در محصولات آرایشی و مراقبت از پوست فنوکسی‌اتانول است. با توجه مطالعاتی که اثرات هورمونی پارابن‌ها را نشان می‌‌دهد و محبوبیت روزافزون محصولات فاقدپارابن بسیاری از تولیدکنندگان و برندهای آرایشی و بهداشتی از فنوکسی اتانول در محصولات مراقبتی و بهداشتی استفاده می‌کنند. در این مقاله می‌خوانید فنوکسی‌اتانول چیست؟ آیا فنوکسی اتانول ایمن است. مضرات فنوکسی اتانول برای پوست چیست؟ عوارض فنوکسی اتانول برای پوست و سلامت کدام است؟ تا انتهای این مقاله با اسکین‌مگ همراه باشید.

فنوکسی‌اتانول چیست؟

فنوکسی‌اتانول یک ترکیب پرکاربرد در محصولات مراقبت از پوست است که به عنوان نگه‌دارنده و تثبیت‌کننده در محصولات به کار می‌رود. فنوکسی‌اتانول به طور طبیعی در کاسنی و چای‌سبز یافت می‌شود اما برای کاربرد در محصولات در آزمایشگاه ساخته می‌شود. از نظر افراد غیرمتخصص تولید آزمایشگاهی یا تولید مصنوعی ترکیبات خوب نیست اما تولید آزمایشگاهی از نظر زیست‌محیطی پایدارتر، خالص و مقرون به صرفه‌ است زیرا از منابع طبیعی کم‌تری استفاده می‌شود و اغلب ترکیبات آزمایشگاهی از نظر مولکولی کاملا با ترکیبات طبیعی‌شان یکسان هستند.

فنوکسی‌اتانول یک مایع روغنی بدون رنگ با بویی شبیه گل رز است. با وجود آن که فنوکسی‌اتانول یک اتر گلیکول یا حلال است و به ترکیب شدن ترکیبات محصول کمک می‌کند اما فنوکسی اتانول در درجه اول به دلیل خواص ضدمیکروبی آن در محصولات استفاده می‌شود. این ویژگی فنوکسی‌اتانول مانع از رشد مخمرها، باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌شود. خاصیت ضدمیکروبی فنوکسی‌اتانول موجب افزایش عمر محصول،‌ ایمنی برای استفاده و سلامت مصرف‌کننده می‌شود.

فنوکسی‌اتانول در بسیاری از محصولات مراقبت از پوست مانند شوینده‌ها، مرطوب‌کننده‌ها، کرم‌ها و سرم‌ها یافت ‌می‌شود. در عطرها، صابون‌ها و پاک‌کننده‌ها به عنوان تثبیت‌کننده (stabilizer) و در سایر محصولات مراقبتی و بهداشتی به عنوان ضدباکتری و نگه‌دارنده برای جلوگیری از فساد یا از دست دادن اثر محصول به کار می‌رود.

فنوکسی‌اتانول در ترکیب با octenidine dihydrochloride بنا به برخی مطالعات می‌تواند سبب کاهش آکنه شود. یک مطالعه در سال ۲۰۰۸ روی ۳۰ فرد مبتلا به آکنه التهابی نشان داد استفاده از فنوکسی‌اتانول دو بار در روز به مدت شش هفته سبب بهبود ۵۰ درصدی ضایعات آکنه در بیش از نیمی از افراد حاضر در مطالعه شد.

پارابن‌ها نیز دقیقا عملکرد مشابهی با فنوکسی‌اتانول دارند اما پس از آن‌که ایمنی پارابن‌ها مورد بحث قرار گرفت، فنوکسی‌اتانول جایگزین پارابن‌ها شد و بسیاری از تولیدکنندگان این ماده را جایگزین پارابن‌ها کردند. اما آیا استفاده از فنوکسی‌اتانول موضعی ایمن‌تر از پارابن‌هاست؟

آیا فنوکسی اتانول ایمن است؟

داده‌های متناقضی درباره عوارض فنوکسی‌اتانول وجود دارد که بیشتر به واکنش‌های آلرژیک پوستی و اثر روی سیستم عصبی نوزادان برمی‌گردد.

FDA در حال حاضر  استفاده از فنوکسی‌اتانول را در محصولات آرایشی و در صنایع غذایی به عنوان یک افزودنی غیرمستقیم مجاز می‌داند.

در سال ۱۹۹۰ یک گروه متخصص از The Cosmetic Ingredient Review (CIR) داده‌های موجود درباره فنوکسی‌اتانول را مورد بررسی قرار داد. CIR نیز استفاده موضعی از فنوکسی‌اتانول تا غلظت ۱٪ یا کم‌تر بی‌خطر می‌داند. در سال ۲۰۰۷ این گروه مجددا اطلاعات موجود را مورد بررسی قرار داد و تصمیم قبلی خود مبنی بر بی‌خطر بودن در غلظت‌های پایین برای بزرگسالان را تایید کرد.

کمیسیون بهداشت و ایمنی غذا اروپا (The European Commission on Health and Food Safety) فنوکسی‌اتانول را برای استفاده موضعی در لوازم آرایشی و بهداشتی با غلظت ۱٪ یا کم‌تر ایمن درجه‌بندی می‌کند. اما این کمیسیون اشاره می‌کند زمانی که چند محصول حاوی فنوکسی‌اتانول با غلظت کم استفاده شود،‌ خطر استفاده بیش از حد برای مصرف‌کننده وجود دارد.

ژاپن نیز استفاده از فنوکسی‌اتانول را تا غلظت ۱٪ مجاز می‌داند.

عوارض جانبی فنوکسی‌اتانول چیست؟

آلرژی و تحریک پوست مهم‌ترین عارضه فنوکسی‌اتانول است و این ترکیب یکی از آلرژن‌های پوستی در برخی شناخته می‌شود. برخی معتقدند این واکنش‌های آلرژیک ناشی از حساسیت افراد مورد مطالعه به این ماده است و برخی دیگر معتقدند فنوکسی‌اتانول یک ماده محرک است که بسته به میزان استفاده و حساسیت پوست افراد می‌تواند سبب تحریک پوست شود.

مهم‌ترین عوارض فنوکسی‌اتانول در استفاده موضعی در مطالعات روی انسان و حیوان موارد زیر است:

• سوزش پوست
• راش و بثورات پوستی
• اگزما
• کهیر

در یک مطالعه فنوکسی‌اتانول باعث ایجاد کهیر و واکنش آنافیلاکسی در افرادی شد که از این ماده استفاده می‌کردند. در مطالعه دیگر ژل اولتراسوند حاوی این ماده سبب درماتیت تماسی شد.

در نظر بگیرید تمامی این عوارض با عوارض سایر ترکیبات آلرژی‌زا یکسان است. بسیاری از ترکیبات مشابه نیز می‌تواند سبب تحریک پوست و بثورات پوستی شود اما فراوانی این واکنش‌ها در مقایسه با تعداد دفعاتی که افراد در معرض این ماده قرار می‌گیرند بسیار کم است و به نظر می‌رسد همه این واکنش‌‌ها ناشی از حساسیت و آلرژی فرد به این ماده است.

پس در پاسخ به این سوال که آیا فنوکسی‌اتانول ایمن است باید گفت بله این ترکیب ایمن است و اگر در اثر استفاده از این ترکیب پوست دچار تحریک و قرمزی شد این واکنش ناشی از آلرژی و حساسیت به این ترکیب است.

ایمنی فنوکسی‌اتانول در نوزادان

استفاده موضعی از فنوکسی‌اتانول در نوزادان می‌تواند سبب آسیب سیستم اعصاب مرکزی نوزادان شود اما خطر قابل توجهی برای مادر یا بزرگسالان بدون سابقه آلرژی به این ماده وجود ندارد.

فنوکسی‌اتانول در حیوانات

کمیسیون بهداشت و ایمنی غذا اروپا (The European Commission on Health and Food Safety) به مطالعات متعددی اشاره می‌کند که در آن موش‌ها و خرگوش‌ها در تماس با این ماده حتی در غلظت‌های پایین دچار سوزش پوست شدند.

چگونه فنوکسی اتانول روی برچسب محصولات مراقبت از پوست تشخیص دهیم؟

فنوکسی‌اتانول را به شکل‌های زیر در لیست ترکیبات محصولات مراقبت از پوست می‌بینید:

• phenoxyethanol
• ethylene glycol monophenyl ether
• 2-Phenoxyethanol
• PhE
• dowanol
• arosol
• phenoxetol
• rose ether
• phenoxyethyl alcohol
• beta-hydroxyethyl phenyl ether
• euxyl K® 400, a mixture of Phenoxyethanol and 1,2-dibromo-2,4-dicyanobutane

اگر شما یک فرد بالغ و سالم و بدون سابقه حساسیت پوستی به این ترکیب هستید و از محصولات موضعی با غلظت کم‌تر از ۱٪ از این ماده استفاده می‌کنید دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. اما در نظر بگیرید استفاده از چند محصول روی هم حاوی این ترکیب در یک زمان شما را در معرض غلظت بالاتری از این ترکیب قرار می‌دهد که می‌تواند سبب تحریک پوست شود.

در پایان خوشحال خواهیم شد نظرات و تجربه‌های شما را درباره ایمنی فنوکسی‌اتانول در محصولات مراقبت از پوست و آرایشی در بخش نظرات بخوانیم.

این مقاله به پیشنهاد شما تهیه و منتشر شده،‌ هم‌چنان منتظر پیشنهاد‌های شما درباره موضوع مقالات بعدی هستیم.

تلاش کرده‌ایم در تهیه این مقاله از آخرین مقاله‌های منتشر شده در منابع و سایت‌های معتبر استفاده کنیم اما احتمال خطا را هرگز صفر نمی‌دانیم اگر مطلبی جا افتاده یا مقاله به روزتری مطالعه کرده‌اید با ما در میان بگذارید تا آن را اصلاح کنیم.

منابع:

US Food and Drug Administration, 2008. ‘FDA warns consumers against using Mommy’ Bliss Nipple Cream’.
Cosmetic Ingredient Review Expert Panel, 1990. ‘Final report of the safety assessment of Phenoxyethanol’, Journal of the American College of Toxicology, vol. 9, is. 2, pp. 259-277.
Dréno, B, Zuberbier, T, Gelmetti, C, Gontijo, G & Marinovich, M, 2019. ‘Safety review of phenoxyethanol when used as a preservative in cosmetics’, Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, vol. 33, is. 57.