درماتیت سبوره؛ علت، علایم، درمان و محصولات مناسب

درماتیت سبورئیک یا درماتیت سبوره یا اگزمای سبوره یک بیماری شایع پوستی با علامت قرمزی، خارش و پوسته پوسته شدن پوست شناخته می‌شود  و سبب قرمزی پوست در پوست‌های روشن و روشن‌تر شدن پوست نواحی درگیر در پوست‌های با رنگ تیره‌تر می‌شود.

درماتیت سبوره معمولا سر، صورت و قفسه سینه را درگیر می‌کند. درماتیت همان اگزماست و به این بیماری اگزمای سبوره هم می‌گوییم. سبورئیک به این معنی است که این اگزما نواحی از پوست را درگیر می‌کند که غدد چربی یا سباسه تجمع بیشتری دارد مانند پوست سر، اطراف بینی و ابرو (ناحیه T صورت).

دو نوع درماتیت سبورئیک داریم: درماتیت سبورئیک بزرگسالان و درماتیت سبوره نوزادان یا کلاه گهواره که با پوسته‌ پوسته یا شوره سر چسبنده روی سر نوزادان شناخته می‌شود. ما در این مقاله درباره درماتیت سبورئیک یا اگزمای سبورئیک در بزرگسالان صحبت می‌کنیم.

این بیماری را ممکن است با نام شوره سر (dandruff)، کلاه گهواره (cradle cap) برای اشاره به درماتیت سبوره نوزادی، سبوره (seborrhea)، اگزمای سبورئیک (seborrheic eczema) و پسوریازیس سبورئیک (seborrheic psoriasis) نیز ببینید که همه اشاره به بیماری مورد بحث این مقاله دارد. ما در این مقاله درباره درماتیت سبوره، مراقبت پوست در افراد مبتلا به درماتیت سبوره، شوینده صورت درماتیت سبوره، ضد آفتاب مناسب درماتیت سبوره و مرطوب کننده درماتیت سبورئیک و به طور کلی روتین پوستی در افراد مبتلا به درماتیت صحبت می‌کنیم. تا انتهای این مقاله با اسکین مگ همراه باشید.

چه کسانی به درماتیت سبوره مبتلا می‌شوند؟

شیوع بیماری درماتیت سبوره 4٪ جمعیت بزرگسال است و مردان بیش از زنان مبتلا می‌شوند. سن شیوع ۲۰ تا ۳۰ سالگی است و اوج آن در ۳۰ سالگی برای مردان و ۴۰ سالگی برای زنان است.

علت درماتیت سبوره یا عوامل ایجاد کننده درماتیت سبوره چیست؟ 

متحصصان هنوز علت دقیق درماتیت سبورئیک را نمی‌دانند. علت درماتیت سبوره در نوزدان و بزرگسالان متفاوت است. می‌دانیم سابقه خانوادگی و ژنتیک و همی‌طور هورمون‌ها نقش دارند.

اگر چه نواحی درگیر در درماتیت سبورئیک نواحی چرب‌تر پوست با غدد چربی بیشتر است اما پوست چرب علت دقیق درماتیت سبوره نیست.

درماتیت سبورئیک بزرگسالان به رشد بیش از اندازه نوعی مخمر یا قارچ طبیعی پوست قارچ مالاسزیا Malassezia furfur یا Pityrosporum ovale مرتبط است.

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم قارچ‌های مالاسزیا بخشی از فلور میکروبی پوست است اما به دلایل تقریبا نامشخص در برخی افراد ایجاد علامت می‌کند.

ما در مقاله

جوش زیرپوستی یا آکنه قارچی: علت، درمان، پیشگیری و معرفی محصولات مناسب

درماتیت سبورئیک با اختلالات عصبی مرتبط است. این شامل بیماری‌ها پارکینسون، صرع، آسیب مغزی تروماتیک و سکته است اما هنوز به طر مشخص نمی‌دانیم چرا.

عوامل ایجاد کننده درماتیت سبوره عبارتند از: 

• فعالیت غدد چربی پوست
• ضعیف شدن سد دفاعی پوست و تغیر در فلور میکروبی پوست
• آب و هوای بسیار سرد یا بسیار گرم و  خشک
• استرس و ضعف
• نوشیدن بیش اندازه الکل
• استفاده از محصولات حاوی الکل روی پوست
• چاقی
• ابتلا به ایدز یا سایر بیماری‌های ضعیف‌کننده سیستم ایمنی

به طور کلی بیماری‌های مرتبط با قارچ مالاسزیا در افراد مبتلا دیابت، HIV، بیماری هوچکین، افراد گیرنده پیوند عضو، افراد مبتلا به سوء تغذیه، نارسایی‌های عصبی و افراد مبتلا به نقص ایمنی یا سیستم ایمنی ضعیف بیشتر دیده می‌شود .

یکی دیگر از عوامل مستعد کننده ابتلا به آکنه قارچی، استفاده بی رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها است. در واقع استفاده طولانی مدت از آنتی‌بیوتیک‌ها (مثلا تتراساکلین) با از بین بردن فلور میکروبی پوست (سطح طبیعی باکتری، قارچ و …) و باکتری‌های مفید سطح پوست منجر به رشد بی‌رویه قارچ مالاسزیا می‌شود.

پسوریازیس بیماری شایع پوستی دیگری است که اغلب با درماتیت سبوره همراه است. پسوریازیس سبب ایجاد شوره و پوسته در سر می‌شود و تحریک ناشی از درماتیت سبوره می‌تواند علایم پسوریازیس را تشدید کند. درماتیت سبب تشدید و پیچیده‌تر شدن پسوریازیس می‌شود و تا درماتیت کنترل نشود پسوریازیس برطرف نمی‌شود. این شرایط را اغلب با sebo-psoriasis می‌شناسیم.

با توجه به این که اثر قارچ مالاسزیا در مالاسزیا فولیکولیت یا آکنه قارچی، اگزمای آتوپیک، اگزمای سبوره یا درماتیت سبوره، پسوریازیس، شوره و پوسته سر، پيتيريازيس ورسيکالر (نوعی کچلی و تغییر رنگ پوست) می‌بینیم، همزمانی این بیماری‌ها در فرد عجیب نیست و همه به یک عامل بر‌می‌گردد گونه‌های مختلف قارچ مالاسزیا. 

زمانی که پوست با هر شکلی از اگزما ملتهب شد، قرار گرفتن در معرض مواد شوینده، صابون، شامپو و … می‌تواند آن را تشدید کند. به خصوص درباره درماتیت سبوره که علایم می‌تواند شدیدتر و پایدار باشد.

پس در این بیماری مراقب هستیم به هیچ شکل پوست را ملتهب و آزرده نکنیم.

علایم درماتیت سبورئیک 

شایع‌ترین قسمت‌های درگیر درماتیت سبوره پوست سر، ابروها، پیشانی، چین‌های اطراف بینی و گونه‌ها،‌ گوش، بخش میانی سینه، بین تیغه‌های شانه و در چین‌های پوست است.

در افراد با پوست روشن، پوست پوسته‌پوسته و قرمز روشن به نظر می‌رسد.

در افراد با پوست تیره، نواحی درگیر پوسته‌پوسته گاه روشن‌تر و گاه تیره‌تر از پوست اطراف است و ممکن است قرمزی نداشته باشد.

در اغلب افراد مبتلا به درماتیت سبوره شوره هم وجود دارد که می‌تواند خفیف یا شدید باشد.

در چین‌های بدن مانند زیربغل و کشاله ران، ممکن است پوسته‌‌ریزی نباشد یا پوسته‌ها لعاب‌دار باشند.

درماتیت سبوره همیشه خارش دارد؟ 

خیر. نواحی درگیر درماتیت سبوره ممکن است خارش داشته باشد یا بدون خارش باشد یا این علامت روز به روز متفاوت باشد.

درماتیت سبوره در کدام قسمت‌ها بیشتر دیده می‌شود؟

معمولا یک یا دو قسمت از بدن درگیر درماتیت سبوره می‌شود که شامل این بخش‌هاست:

• پوست سر: پوسته پوسته شدن خفیف تا ملتهب شدن و پوسته‌پوسته شدن پوست سر که گاه با ترشح همراه است.
• صورت: معمولا اطراف بینی و چین‌های صورت، ابروها و گونه‌ها درگیر می‌شود که رنگ پوست می‌تواند روشن‌تر یا قرمز شود. درماتیت سبوره در ابروها و ریش و سیبیل آقایان مانند کف سر با شوره و پوسته‌ریزی و قرمزی همراه است. گاهی مژه‌ها نیز درگیر می‌شود و شوره می‌زند که به آن بلفاریت می‌گوییم.

• گوش:‌ درماتیت سبورئیک گاه در اطراف گوش، مجرای گوش، لاله گوش یا پشت گوش ایجاد شود.
• گسترده در همه بدن: به ندرت درماتیت شدید و گسترده می‌شود در این حالت برای کنترل نیاز به درمان‌های تهاجمی است.

درماتیت سبورئیک را چطور تشخیص می‌دهیم؟

از روی ظاهر پوست و گرفتن شرح حال از بیمار معمولا برای تشخیص کافی است. آزمایش خاصی نیاز نیست مگر این که پزشک به عفونت قارچی خاصی مشکوک شود و نیاز به آزمایش خراش‌های پوستی برای تشخیص قارچ باشد اما در کل به ندرت بیوپسی یا نمونه‌برداری از پوست انجام می‌شود.

درمان درماتیت سبوره یا اگزمای سبورئیک 

درماتیت سبورئیک درمان قطعی و دائمی ندارد. مانند تمام بیماری‌های قارچی زمانی که پوست ما نسبت به نوع خاصی از قارچ واکنش نشان می‌دهد همیشه احتمال عود و بازگشت وجود دارد.

تنها راه کنترل علایم درماتیت سبوره استفاده از داروهای ضدقارچ است که علایم درماتیت سبوره را کنترل می‌کند اما به طور کامل درماتیت را از بین نمی‌برد.

داروهای ضدقارچ موضعی برای استفاده طولانی مدت با نظر یک داروساز یا پزشک عمومی اغلب بی‌خطر هستند.

حتی موارد خفیف درماتیت سبوره اغلب با شوینده‌های ضد قارچ بدون نسخه برطرف می‌شود.

علت اصلی شوره و درماتیت سبوره در سر قارچ است پس باید از شامپو‌های درمانی ضدقارچ استفاده کرد. حتی اگر تمام علایم برطرف شود لازم است به عنوان یک درمان نگه‌دارنده یک بار در هفته از شامپو‌های ضدشوره استفاده کرد. این نوع شامپو‌ها می‌تواند باعث خشکی موها شود، استفاده از نرم‌کننده یا ماسک مو به سالم‌ ماندن ساقه موها کمک می‌کند.

شامپو‌های موثر در درمان شوره و پوسته سر حاوی ترکیبات زیر مفیدند:

• Coal tar این شامپو را به موی دکلره یا رنگ شده نزنید. رنگ موها را تغییر می‌دهد.
• کتوکنازول (Ketoconazole)
• سالیسیلیک اسید (Salicylic acid)
• سلنیوم سولفاید (Selenium sulfide)
• زینک پریتیون (Zinc pyrithione)

در درمان درماتیت سبوره روی صورت و سایر قسمت‌های بدن استفاده از یک شوینده با خاصیت کنترل‌کننده چربی که با کنترل چربی پوست، فعالیت قارچ چربی دوست مالاسزیا را محدود کند موثر است.

شوینده‌های حاوی ترکیبات کراتولیک مانند سالیسیلیک اسید و سولفور (گوگرد) به از بین رفتن پوسته‌های متراکم و چسبنده و هم‌چنین کنترل چربی پوست کمک می‌کند.

روش دیگر برای از بین بردن پوسته‌های مقاوم و چسبنده استفاده از روغن معدنی یا MCT Oil در طول شب و پس از آن استفاده از شوینده حاوی گوگرد یا سالیسیلیک اسید برای حذف پوسته‌هاست.

استفاده از استروئیدهای موضعی (کورتون‌ها) با نظر متخصص پوست به مدت محدود به کنترل التهاب و قرمزی کمک می‌کند.

و در نهایت به عنوان راه‌حل آخر در بیمارهای مقاوم به درمان برخی متخصصان پوست از داروهای خوراکی کاهنده چربی پوست مانند ایزوترتینوئین خوراکی (راکوتان) برای کاهش چربی و درمان درماتیت سبوره استفاده می‌کنند.

ترکیبات مفید و مضر برای پوست‌های مبتلا به درماتیت سبوره 

از آن جا که قارچ مالاسزیا با درماتیت سبوره مرتبط است ما در مقاله آکنه قارچی به ترکیبات مناسب یا مضر و تشدید کننده قارچ مالاسزیا اشاره کردیم و این ترکیبات را می‌توانید در مقاله آکنه قارچی ببینید و برای پرهیز از تکرار و طولانی شدن مقاله در این مقاله تکرار نمی‌کنیم.

بهتر است تا حد امکان از ترکیبات تشدید کننده رشد قارچ ملاسزیا استفاده نکنید این ترکیبات به طور خلاصه اسیدهای چرب ضروری و روغن‌های گیاهی، پلی‌سوربات‌ها و الکل‌های چرب هستند.

روتین مناسب پوست مبتلا به درماتیت سبوره

چه شوینده‌ ای برای درماتیت سبوره مناسبه؟

بهترین شوینده برای پوست مبتلا به درماتیت سبوره شوینده ملایم، فاقد عطر و الکل و حاوی سالیسلیک اسید یا گوگرد یا زینک پریتیون است. برند دئودراگ شوینده درماتیت سبورئیک تولید می‌کند این محصول حاوی سالیسیلیک اسید، زینک پریتیون، پیروکتون اولامین و کلیمبازول است که همه دارای اثرات ضد قارچ هستند. این محصول برای شستشوی سر توصیه شده اما برای استفاده در نواحی درگیر درماتیت سبوره مناسب است.

محصول دیگر برند دئودراگ پن مایع حاوی بنزوئیل پروکساید و سالیسلیک اسید است که انتخاب مناسبی برای پوست‌های مبتلا به اگزمای سبور است.

هم‌چنین برای شستشوی سر و صورت می‌توانید از شامپو کتوکناوزل استفاده کنید.

مطالعات متعددی نشان داده کتوکونازول قادر است فعالیت همه گونه‌های قارچ مالاسزیا را متوقف کند. به همین دلیل اولین گام در درمان عفونت‌های ناشی از مالاسزیا، استفاده از کتوکونازول است

این محصول برای شستشوی پوست و مو مناسب است.

مطالعه‌ای نشان داده کتوکونازول در مقایسه با ضدقارچ های سلنیوم سولفاید ،زینک پریتیون، کلوتریمازول و بیفونازول قادر است در حداقل غلظت قارچ مالاسزیا را از بین ببرد.

تنها موضوع این که همیشه احتمال عود وجود دارد پس بهتر است حتی پس از درمان، یک درمان نگه‌دارنده یا حمایتی داشته باشید مثل استفاده از شامپو کتوکونازول یک بار در هفته.

یک گروه از متخصصان و محققان پوست و میکروبیولوژی به این نتیجه رسیدند که پس از درمان اولیه و از بین رفتن ضایعات مالاسزیا را می‌توان تنها با ترکیبات کراتولیک کنترل کرد. موثرترین کراتولیک برای قارچ مالاسزیا گوگرد، اوره و بنزويل‌پروکساید و سالیسیلیک اسید هستند.

برای شستشوی روزانه می‌توان از شوینده حاوی سالیسلیک اسید یا گوگرد استفاده کرد و از شامپو کتوکنازول دو تا سه بار در هفته استفاده کرد.

پس اولین گام در درمان استفاده از یک شامپو کتوکونازول 1% یا 2% ، دو بار در هفته به مدت یک ماه یا طبق دستور پزشک است. پس از این که ضایعات کاملا از بین رفت می‌توانید به عنوان درمان نگهدارنده و جلوگیری از عود مجدد، هفته ای یک بار از این شامپو استفاده کنید. دقت داشته باشید که شامپو باید به مدت ۵ دقیقه روی پوست قرار بگیرد و سپس آبکشی شود.

چه مرطوب کننده ای برای درماتیت سبوره مناسبه؟ 

بهترین مرطوب کننده برای پوست‌های مبتلا به درماتیت سبوره مرطوب کننده فاقد چربی، فاقد عطر، فاقد الکل و فاقد روغن‌های گیاهی و فقاد ترکیبات تشدید کننده قارچ مالاسزیا است.

مرطوب کننده مناسب درماتیت سبوره بهتر است حاوی ترکیبات تسکین دهنده و ضدالتهاب و ترمیم کننده سد دفاعی پوست باشد مانند نیاسینامید، سرامید، اوره و هیالورونیک اسید.

ژل کرم آبرسان رویوال فاقد ترکیبات کومدوژنیک و ترکیبات تشدید کننده قارچ مالاسزیاست و انتخاب مناسبی برای پوست‌های مستعد درماتیت سبوره است.

سرم‌ آبرسان روشن کننده رویوال و سرم هیالورونیک اسید برایت مکس و مرطوب کننده آردن سبوما از دیگر مرطوب‌کننده‌های مناسب برای پوست‌های مبتلا به اگزمای سبوره است.

چه ضد آفتابی برای درماتیت سبوره مناسبه؟

بهترین ضد آفتاب برای پوست‌های مبتلا به درماتیت سبوره ضد آفتاب فاقد چربی‌ و فاقد ترکیبات تشدید کننده مالاسزیا و ترجیحا ضد آفتاب مینرال است.

ضد آفتاب آردن سولاریس آکوا نیوژن و ضد آفتاب آردن سولاریس کالر نیوژن از ضد آفتاب‌های مناسب برای افراد مبتلا به درماتیت سبوره است.

با توجه به این که اشعه UV از عوامل ایجاد التهاب در پوست است و التهاب محرک درماتیت است حتما از آفتاب مراقبت کنید.

توصیه‌های عمومی برای افراد مبتلا به درماتیت سبورئیک

اگر یک نوجوان یا بزرگسال مبتلا به درماتیت سبوره هستید مهم است بدانید هر عاملی که سبب تحریک و التهاب پوست شود، می‌تواند علایم درماتیت را بدتر کند. برای کاهش شعله‌ور شدن و شدت یافتن علایم متخصصان پوست توصیه می‌کنند نکات زیر را برای مراقبت از پوست رعایت کنید:

برای شستشوی پوست با ملایمت رفتار کنید.

صورت را یک یا دو بار در روز بشورید. برای شستشوی پوست ابتدا پوست را خیس کرده و از شوینده حاوی زینک پریتیون (Zinc pyrithione) یا هر شوینده‌ای که پزشک‌تان تجویز کرده‌ است، استفاده کنید. صورت را به خوبی آبکشی کنید. باقی‌ماندن بقایای شوینده روی پوست می‌تواند سبب تحریک پوست شود. پس از شستشو از یک مرطوب کننده فاقد عطر و ترکیبات محرک استفاده کنید.

هر چند وقت یک‌بار که پزشک‌تان توصیه کرده از شامپو یا شوینده مخصوص استفاده کنید.

این شوینده‌ها اثر درمانی داشته و از پوسته‌ریزی و خارش پوست جلوگیری می‌کند.

برای کنترل درماتیت سبوره و پوسته‌ریزی قسمت ریش و سبیل در آقایان، این قسمت‌ها را با شوینده دارویی بشویید.

استفاده از شامپو کتوکنازول 1٪ یا هر شوینده‌‌ی تجویزی متخصص پوست به کنترل درماتیت در ریش و سبیل کمک می‌کند.

برای کنترل شوره و پوسته‌ریزی قسمت ریش و سبیل موها را مرتب شیو کنید و بدون مو نگه‌ دارید.

برای شیو از محصولات ملایم و فاقد عطر و الکل استفاده کنید.

از محصولات مراقبت از پوست «فاقد الکل» استفاده کنید.

الکل می‌تواند باعث شعله‌ور شدن درماتیت شود. این مورد را درباره هر محصول موضعی که برای پوست و مو استفاده می‌کنید (مرطوب‌کننده، موبرها، ضدآفتاب و …)رعایت کنید.

تا حد امکان از استرس و فشار روحی دوری کنید.

یکی از اصلی‌ترین محرک‌های درماتیت سبوره استرس، اضطراب و فشار روحی و روانی است. همه می‌دانیم که هرگز نمی‌توانیم استرس را از زندگی امروز حذف کنیم اما می‌توانیم با روش‌هایی آن را مدیریت کنیم. یوگا، مدیتیشن، ورزش منظم، انجام فعالیت‌های مورد علاقه، خواب و استراحت کافی و … از ساده‌ترین روش‌های کنترل استرس زندگی روزمره است.

از پوست در برابر آب و هوای سرد و خشک مراقبت کنید. 

خشکی هوا از دیگر محرک‌های درماتیت سبوره و شروع پوسته‌ریزی است در پاییز و زمستان روی رطوبت‌رسانی تمرکز کنید، از مرطوب‌کننده موثر و فاقد عطر استفاده کنید و در صورت امکان محیط را مرطوب نگاه دارید. لباس مناسب بپوشید و برای مراقبت از پوست سر کلاه بپوشید.

دقت کنید درباره شما چه عواملی سبب شدت یافتن و عود درماتیت سبوره می‌شود.

 شایع‌ترین محرک‌های درماتیت سبوره عبارتند از: 

۱. استرس و فشار روحی

۲. آب و هوای سرد و خشک

۳. حمام داغ یا استفاده از آب داغ برای شستشوی سر و صورت. آب داغ سبب خشکی بیش از حد پوست و مو می‌شود.

۴. استفاده از شوینده و محصولات مراقبتی حاوی ترکیبات محرک و خشن

۵. عرق‌ کردن و نمک حاصل از تعریق که می‌تواند درماتیت و شوره را تحریک کند.

۶. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی محرک مانند رنگ‌ها، محصولات پاک‌کننده، مواد شیمیایی و …

۷. هر نوعی از عفونت پوست می‌تواند سبب تحریک پوست و تشدید علایم درماتیت سبوره شود.

 آن‌چه سبب عود درماتیت و شعله‌ور شدن درماتیت در فردی می‌شود ممکن است در فرد دیگر سبب عود نشود. پس مهم است دقت کنید چه عواملی محرک‌های اختصاصی درماتیت سبوره در شماست.

 برای یافتن محرک‌های خود خوب است دفترچه یادداشتی تهیه کرده و یک سال علایم و شدت بیماری همراه با محرک‌ها را یادداشت کنید.

 یک متخصص پوست می‌تواند به شما در یافتن محرک‌ها کمک کند.

لباس مناسب بپوشید. 

 اگر به درماتیت مبتلا هستید، از لباس‌های گشاد و نخی و نرم استفاده کنید. برخی الیاف مصنوعی لباس‌ها می‌تواند درماتیت را تحریک کند.

به محصولات مراقبت از مو دقت کنید. 

 استفاده از ژل و اسپری و روغن‌های مو را محدود کرده و فقط مواقع خاص از آن استفاده کنید.

از ضد آفتاب مناسب استفاده کنید. 

۱۳. بهترین ضدآفتاب برای افراد مبتلا به درماتیت سبوره ضدآفتاب های مینرال یا فیزیکال است که فقط حاوی زینک اکساید و تیتانیوم دی اکساید هستند. این ترکیبات کم‌تر سبب تحریک پوست می‌شوند. هم‌چنین گرما و آفتاب می‌تواند سبب تحریک درماتیت سبوره و پوسته‌ریزی شود، پس از آفتاب مراقبت کنید.

به محض عود درماتیت سبوره، درمان را شروع کنید. 

 به محض عود درماتیت سبوره و شروع علایم درمان را شروع کنید. درمان زود هنگام به کنترل بهتر علایم و پیشگیری از عود اگزما کمک می‌کند.

  زمانی که به متخصص پوست‌تان مراجعه می‌کنید حتما درباره درمان خاصی که باید در زمان عود و شدت یافتن علایم‌تان انجام دهید بپرسید.

 درمان عود بیماری و به طور کلی درمان درماتیت سبوره بسته به سن، شدت بیماری، نوع علایم و سابقه بیماری می‌تواند متفاوت باشد. تا حد امکان از خوددرمانی و اجرای توصیه افراد غیرمتخصص خودداری کنید.

 متخصص پوستی پیدا کنید که در هر زمان امکان مراجعه داشته باشید تا بتوانید درماتیت سبوره را کنترل کنید.

این مقاله به پایان رسید. در این مقاله درباره درماتیت سبوره، علت درماتیت سبوره و درمان و عوامل تشدید کننده و محرک درماتیت سبوره نوشتیم. مقالات ما به هیچ عنوان جایگزین توصیه‌های پزشک نیست و قصد ما بیان مطالب علمی و اصول درمان به زبان ساده است. پس حتما در به طور مرتب برای کنترل درماتیت سبوره به متخصص پوست مراجعه کنید.

نظرات و تجربه‌های خود را درباره درمان درماتیت سبوره، محصولات مناسب درماتیت سبوره یا محصولات نامناسب برای درماتیت در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

---

تلاش کرده‌ایم در تهیه این مقاله از آخرین مقاله‌های منتشر شده در منابع و سایت‌های معتبر استفاده کنیم اما احتمال خطا را هرگز صفر نمی‌دانیم اگر مطلبی جا افتاده یا مقاله به روزتری مطالعه کرده‌اید با ما در میان بگذارید تا آن را اصلاح کنیم.

---