ترکیبات آلرژی زا در محصولات آرایشی و بهداشتی را بیشتر بشناسیم

محصولات آرایشی و بهداشتی (مانند صابون‌ها،‌ انواع شوینده، لوسیون‌ها و کرم‌ها، لوازم آرایش چشم و صورت و عطرها و …) می‌تواند در برخی افراد سبب بروز واکنش‌های آلرژیک و حساسیت شود. بسیاری از افراد آلرژی رنج می‌برند و هر فردی و در هر سنی می‌تواتد دچار آلرژی شود. واکنش‌های آلرژیک واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن به مواد و ترکیباتی است که در صورت نداشتن آلرژی به آن، بی‌خطر و ایمن هستند. حساسیت به لوازم آرایشی و بهداشتی مشکل نسبتا شایعی است. مطالعه‌‌ای که در سال ۲۰۱۰ روی بیش از ۹۰۰ شرکت‌کننده درباره آلرژی به محصولات آرایشی و بهداشتی انجام شد،‌ نشان داد بیش از یک سوم افراد حاضر در مطالعه، حداقل یکی از علایم آلرژی به ترکیبات آرایشی و بهداشتی را دارند. حدود ۲۴ درصد از آمریکایی‌ها در طول زندگی خود حداقل یک واکنش آلرژیک را تجربه‌ کرده‌اند و بیش از ۳۷۰۰ ماده به عنوان آلرژن تماسی (ترکیباتی که تماس با آن‌ها می‌تواند سبب بروز آلرژی شود) شناسایی شده است. خوشبختانه تعداد کمی از این ترکیبات در محصولات آرایشی و مراقبت از پوست به کار می‌روند. در این مقاله درباره علایم آلرژی به محصولات آرایشی و بهداشتی و پرکاربردترین ترکیبات آلرژی‌زا در محصولات آرایشی و بهداشتی(براساس سایت FDA) و شناسایی این ترکیبات می‌خوانید. تا انتهای این مقاله با اسکین مگ همراه باشید و تجربه‌تان را درباره آلرژی و  حساسیت به لوازم آرایشی و بهداشتی با ما در میان بگذارید.

علایم آلرژی به محصولات آرایشی و بهداشتی

علایم آلرژی طیف گسترده‌ای از یک خارش و قرمزی مختصر تا ورم‌های شدید پوستی را دربرمی‌گیرد. واکنش‌های آلرژی و علایم حساسیت به لوازم آرایشی و بهداشتی می‌تواند به محض استفاده از محصول آغاز شود یا سال‌ها پس از استفاده از محصولی که مشکلی با آن نداشته و تصور می‌کردید پوست کاملا به آن عادت کرده است. یعنی ممکن است مدت‌ها پس از استفاده از محصولی خاص به طور ناگهانی علایم آلرژی و حساسیت بروز کنند.

واکنش‌های پوستی به محصولات زیبایی دو نوع است:

• درماتیت تماسی تحریک‌کننده (irritant contact dermatitis): زمانی که پوست در اثر تماس با ترکیب آلرژی‌زا دچار قرمزی،‌ سوزش، خارش و جوش یا تاول‌های پوستی شود.
• درماتیت تماسی آلرژیک (allergic contact dermatitis): در این حالت واکنش سیستم ایمنی بدن نیز درگیر می‌شود، واکنش‌های آلرژی هم‌چنان قرمزی، سوزش و خارش و تاو‌ل‌های پوستی به شکل کهیر است که می‌تواند به غیر از ناحیه تماس، در سایر قسمت‌های بدن (به خصوص در صورت، لب‌ها، چشم و گوش و گردن) نیز بروز کند.

پرکاربردترین ترکیبات آلرژی زا در محصولات آرایشی و بهداشتی 

FDA لیستی از ترکیبات آلرژی زا پرکاربرد در محصولات آرایشی و مراقبت از پوست منتشر کرده است. این ترکیبات آلرژن‌هایی هستند که بیش از سایر ترکیبات در محصولات آرایشی و بهداشتی به کار می‌رود و همان‌طور که گفتیم این ترکیبات تنها در صورت وجود حساسیت موجب واکنش‌‌‌های آلرژیک می‌شود و در غیر این صورت ایمن است.

انواع ترکیبات آلرژی‌زا در محصولات آرایشی و بهداشتی در پنج گروه دسته‌بندی می‌شود: عطرها، نگه‌دارنده‌ها، رنگ‌ها، لاستیک طبیعی (لاتکس) و فلزها.

۱. حساسیت به عطرها در محصولات آرایشی و بهداشتی 

یکی از آلرژی‌زاترین ترکیبات به کار رفته در محصولات آرایشی و بهداشتی عطرها هستند. حتی محصولاتی که درج می‌کنند «بدون بو» می‌‌تواند برای پوشش بوی ترکیبات شیمیایی محصول حاوی عطر باشد. برای اطمینان از فاقد عطر بودن محصولات آرایشی و بهداشتی به دنبال محصولات «fragrance-free» یا «without perfume» یا «فاقد عطر» باشید. البته از آن‌جا که هیچ استاندارد و قانون مشخصی برای درج این برچسب روی محصول وجود ندارد، گاهی محصولات با این برچسب نیز حاوی عطر هستند.

عطرها را اغلب تحت عنوان عطر (Fragrance) در محصولات آرایشی و بهداشتی می‌بینید و ترکیبات عطری به طور مجزا در لیست ترکیبات ذکر نمی‌شوند مگر برخی از ترکیبات که احتمال آلرژی‌زایی آن بالاتر است. The European Commission تحقیقات گسترده‌ای را درباره ترکیبات عطری آلرژی‌زا انجام داده که ۲۶ ترکیب عطری به عنوان آلرژن در ضمیمه سوم دستورالعمل آرایشی و بهداشتی اتحادیه اروپا ذکر شده است که در ادامه می‌بینید:

• Amyl cinnamal
• Amylcinnamyl alcohol
• Anisyl alcohol
• Benzyl alcohol
• Benzyl benzoate
• Benzyl cinnamate
• Benzyl salicylate
• Cinnamyl alcohol
• Cinnamaldehyde
• Citral
• Citronellol
• Coumarin
• Eugenol
• Farnesol
• Geraniol
• Hexyl cinnamaladehyde
• Hydroxycitronellal
• Hydroxyisohexyl 3-cyclohexene carboxaldehyde (HICC)۳) با نام Lyral هم شناخته می‌شود.
• Isoeugenol
• Lilial
• d-Limonene
• Linalool
• Methyl 2-octynoate
• g-Methylionone
• Oak moss extract
• Tree moss extract

۲. حساسیت به نگه‌دارنده‌ها در محصولات آرایشی و بهداشتی 

هر محصول آرایشی یا بهداشتی حاوی آب برای جلوگیری از رشد میکروارگانیزم‌ها و فساد محصول می‌بایست حاوی نگه‌دارنده باشد.

پرکاربردترین ترکیبات نگه‌دارنده آلرژی‌زا عبارت‌اند از:

• پارابن‌ها
• ایمیدازولیدینیل اوره (imidazolidinyl urea)
• کوآترنیوم-۱۵ (Quaternium-15)
• دی ام دی ام هیدنشن(DMDM hydantoin) یا 1,3-dimethylol-5,5-dimethylhydantoin
• فنوکسی‌اتانول
• متیل ایزوتیازوتیازولینون (Methylisothiazolinone) یا MIT
• متیل کلروایزوتیازولینون(methylchloroisothiazolinone) یا CMIT
• فرمالدئید و ترکیبات آزادکننده فرمالدئيد

۳. حساسیت به رنگ مو یا مواد افزودنی به رنگ مو

از دیگر ترکیبات حساسیت‌زا در محصولات آرایشی می‌توان به مواد شیمیایی موجود در رنگ موها یا موادی که در تتوی حنا به کار می‌رود اشاره کرد. این ترکیبات آلرژی‌زا را به صورت زیر در لسیت ترکیبات محصول می‌بینید:

• پی-فنیلن دی آمین p-phenylenediamine (PPD)
• Coal-tar یا قطران زغال سنگ
• ammonium persulfate که برای بی‌رنگ کردن یا روشن کردن رنگ مو به کار می‌رود.

۴. حساسیت به لاستیک طبیعی (Natural rubber‎)

ترکیب اصلی سازنده دستکش‌هایی که آن را با نام دستکش لاتکس می‌شناسیم. حساسیت به لاتکس در حقیقت واکنش پوست به پروتئین‌‌های سازنده این لاستیک طبیعی است که از درخت rubber به دست می‌آید. آلرژی به لاتکس با علایمی مانند خارش و کهیر و حتی وضعیت تهدیدکننده آنافلاکسی خود را نشان می‌دهد. مانند تمام آلرژی‌ها پوست لاتکس را یک ماده مضر شناسایی کرده و با تحربک سیستم ایمنی آنتی‌بادی‌ها وارد خون شده و واکنش‌های آلرژیک مانند خارش و کهیر آغاز می‌شود.

تماس مکرر با لاتکس از جمله مواردی است که احتمال بروز آلرژی نسبت به آن را افزایش می‌دهد. کارکنان بخش درمان و سلامت، کارکنان صنعت پلاستیک، آرایشگران و دیگر مشاغلی که به طور مداوم در تماس با این ماده قرار دارند بیش از سایر افراد آلرژی به لاتکس را گزارش می‌کنند.

بین آلرژی به لاتکس و حساسیت غذایی به موز، آووکادو، فندوق، کیوی و پشن‌فروت(Passion fruit) رابطه وجود دارد، یعنی اگر به لاتکس حساسیت دارید احتمال حساسیت به این غذاها در شما بالاتر است.

بهترین راه پیشگیری از علایم آلرژی به لاتکس مانند تمام آلرژن‌ها پبشگیری از تماس با این ترکیب است.

۵. فلزها 

این ترکیبات تحت عنوان نیکل و طلا ممکن است در محصولات آرایشی و بهداشتی به کار رود.

سایر ترکیبات آرایشی و بهداشتی که می‌تواند سبب واکنش‌های پوستی شود:

ترکیبات لایه‌بردار آلفاهیدروکسی‌اسید از جمله ترکیباتی است که می‌تواند سبب قرمزی و تحریک پوست شود،‌ به خصوص در محصولاتی با غلظت بیش از ۱۰٪ آلفاهیدروکسی‌اسید این واکنش‌ها شایع‌تر است.

کرم‌ها و سرم‌های درمان چین و چروک پوست که شامل مشتقات ویتامین A مانند رتین-آ یا رتینول می‌تواند در برخی افراد سبب درماتیت تماسی تحریک کننده شود.

برخی افراد نیز حساسیت به ضدآفتاب (sunscreen sensitivity) دارند و تقریبا تمام ضدآفتاب‌ها می‌تواند سبب واکنش درماتیت شود. اگر احساس می‌کنید پوست شما نیز از این نوع است برای محافظت از پوست در برابر آفتاب با یک متخصص پوست مشورت کنید.

درمان و پیشگیری از آلرژی به محصولات آرایشی و بهداشتی

✔ اولین و مهم‌ترین نکته در درمان و پیشگیری از آلرژی توقف استفاده از محصول یا استفاده نکردن از محصولات با ترکیباتی است که می‌دانید به آن آلرژی دارید. بهترین راه جلوگیری از واکنش‌های آلرژیک، دانستن این که به چه ترکیبی آلرژی دارید و چک کردن لیست ترکیبات محصول است.

✔استفاده از محصولات با برچسب فاقد ترکیبات آلرژی‌زا (hypoallergenic)، مناسب پوست‌های حساس و فاقد عطر(fragrance-free) کمکی نخواهد کرد، زیرا هیچ استاندارد تعریف شده‌ و قانون مشخصی برای این برچسب‌ها وجود ندارد. هم‌چنان که ترکیبات آلرژی‌زا می‌تواند نامحدود بوده و فردی با ترکیبی که کم‌تر برای سایرین آلرژی‌زاست دچار واکنش‌های آلرژیک شود.

✔ اگر درباره لیست ترکیبات مندرج روی محصول سوالی دارید همیشه می‌توانید با شماره‌های مندرج روی محصول تماس گرفته و راهنمایی بخواهید. هم‌چنین به دستورالعمل تولیدکننده برای استفاده از محصول توجه کنید و اگر لازم است محصول را روی قسمت کوچکی از پوست خود تست کنید. ۴۸ تا ۷۲ ساعت منتظر بمانید و اگر واکنش خاصی مانند قرمزی، تورم، خارش و سوزش و کهیر مشاهده کردید از محصول استفاده نکنید.

✔ از محصولاتی با تعداد ترکیبات کم استفاده کنید تا احتمال واکنش‌های آلرژیک و حساسیت به محصولات آرایشی و بهداشتی به حداقل برسد. در حالت کلی استفاده از ترکیبات کم‌تر برای فرموله کردن یک محصول نقطه‌قوت محصول محسوب می‌شود.

اگر تجربه‌ای درباره آلرژی به محصولات آرایشی و بهداشتی یا حساسیت به لوازم آرایشی دارید از طریق بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

اگر تصور می‌کنید این مقاله می‌تواند برای دیگران مفید باشد آن را به اشتراک بگذارید.

منبع:  FDA و  ec.europa.eu و mayoclinic