همه آن چه باید از مضرات و فواید وازلین برای پوست بدانیم

وازلین پوست را تیره می‌کنه؟ وازلین باعث ایجاد جوش میشه؟وازلین سرطا‌ن‌زاست؟ اصلا با وجود این همه روغن طبیعی و مفید چرا باید از وازلین استفاده کنیم؟ اصلا وازلین ایمنه؟ ما در این مقاله درباره فواید وازلین برای پوست صحبت می‌کنیم و به پرتکرارترین سوالات شما درباره عوارض وازلین برای پوست پاسخ دهیم. هدف ما افزایش آگاهی بر اساس آخرین مقالات و پژوهش‌های علمی است پس اگر درباره ژله پترولیوم یا وازلین مقاله به روزتری مطالعه کردید یا مطلب مهمی جا افتاده، با ما در میان بگذارید تا این مقاله را اصلاح کنیم.

وازلین چیست؟ 

ژل پترولیوم، وازلین، وازلین سفید یا وازلین نرم از روغن‌های معدنی و یک محصول جانبی حاصل پالایش نفت خام است. ژله پترولیوم ترکیبی از هیدروکربن‌ها با زنجیره کربن بزرگ‌تر (C25) است. ژله پترولیوم خالص بی‌رنگ یا مایل به زرد، بدون طعم و بو است. وازلین در معرض هوا اکسید نمی‌شود، در آب نامحلول و تا حدی در الکل حل می‌شود.

ژله پترولیوم کاربردهای زیادی دارد اما در محصولات مراقبت از پوست، به عنوان نرم‌کننده(emollient) و مسدود کننده(occlusives) به کار می‌رود.

ژل پترولیوم همان وازلین است؟ 

یک شیمیدان نیویورکی در دهه 1860 ژل پترولیوم را کشف کرد. اختراع ژله پترولیوم در سال 1872  به نام Chesebrough  در آمریکا ثبت شد و ابتدا توسط شرکت‌های دیگری تولید می‌شد تا این که در سال 1987 شرکت چندملیتی آمریکایی Unilever این شرکت‌ها را خرید و از همان سال Unilever محصولات با پایه ژله پترولیوم را با برند Vaseline تولید می‌کند.

ژل پترولیوم یا پترولیوم یا پارافین نرم ترکیبی از روغن‌های معدنی، پارافین و موم‌های میکروکریستالی با نقطه ذوب حدود 40 تا 70 درجه سلیوس که روی پوست ذوب شده و شکاف‌های لایه شاخی پوست پر کرده و از تبخیر و خروج رطوبت از پوست جلوگیری می‌کند.

در پاسخ به این سوال که وازلین همان ژله پترولیوم است برند وازلین به ما می‌گوید خیر چون ژله پترولیومی که در محصولات Vaseline استفاده می‌شود سه بار تصفیه می‌شود و ما در ادامه به شما خواهیم گفت چرا تصفیه وازلین اهمیت زیادی دارد.

فواید وازلین برای پوست 

یک جست‌وجوی ساده در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به ما نشان می‌دهد خواص بی‌شماری برای وازلین بیان می‌شود همین‌طور عوارض بسیار. اما واقعا خواص وازلین برای پوست کدام‌هاست؟

وازلین، مسدود کننده و کاهش تبخیر رطوبت از پوست 

مهم‌ترین فایده وازلین خاصیت نرم‌کننده وازلین است. وازلین یا ژله پترولیوم یک نرم‌کننده پوست و مسدود کننده است. به این معنی که با تشکیل یک لایه نفوذناپذیر روی پوست از خروج رطوبت از پوست جلوگیری می‌کند اصطلاحا رطوبت را در پوست مهر و موم می‌کند و با کاهش تبخیر رطوبت از پوست، آن را نرم و لطیف می‌کند. میزان تبخیر یا خروج رطوبت از پوست یکی از مهم‌ترین دلایل خشکی پوست به خصوص در پوست‌‌های خشک و در آب و هوای سرد خشک است.

بر اساس مطالعه انجام شده در سال 2016 وازلین بیش از 98٪ از تبخیر و خروج رطوبت از پوست جلوگیری می‌کند. این در حالی است که ترکیبات مسدود‌کننده مشابه مانند لانولین حدود 20 تا 30 درصد از تبخیر رطوبت از پوست جلوگیری می‌کند.

علاوه بر این سایر ترکیبات مسدود‌کننده مانند لانولین و روغن‌‌های معدنی احتمال‌ آلرژی‌زایی بالاتری در مقایسه با وازلین دارند.

وازلین، پاک کننده آرایش چشم 

وازلین می‌تواند هر نوع آرایش را به راحتی در خود حل و پاک کند. بر خلاف برخی پاک‌کننده‌های آرایش وازلین برای دور چشم ایمن است و می‌تواند به راحتی هر نوع آرایش، حتی ریمل‌های ضدآب را پاک کند.

وازلین، قفل رطوبت در پوست

از دیگر فواید وازلین برای پوست می‌توان به خاصیت مسدود کردن هر نوع رطوبت در پوست بدون اضافه کردن هر ترکیب اضافه دیگری اشاره کرد. استفاده از یک لایه وازلین روی صورت قبل از خواب به بازیابی و حفظ رطوبت طبیعی پوست کمک می‌کند.

وازلین، ترمیم کننده زخم و خراش‌های سطحی پوست 

ژله پترولیوم وازلین یک ترمیم کننده موثر زخم است و با تشکیل لایه محافظ در محل زخم و خراش فرایند ترمیم و بهبودی زخم را تسریع می‌کند و از نفوذ باکتری‌ها به زخم در حال ترمیم جلوگیری می‌کند.

وازلین، درمان ترک و خشکی لب‌ها 

عوامل محیطی مثل سردی و خشکی هوا، آفتاب، تر کردن لب‌ها با زبان و سایر عوامل محیطی لب‌ها را خشک می‌کند و در ادامه این خشکی سبب ترک‌خوردگی و زخم لب‌ها می‌شود. وازلین یکی از بهترین و موثرترین ترمیم‌کننده لب‌های خشک و ترک خورده است.

تسکین درد بعد از اصلاح و اپیلاسیون، نرم‌کننده پاها، براق کننده لب‌ها، حالت‌دهنده ابروها، نرم‌کننده پاها، ساخت اسکراب با وازلین و شکر یا نمک، جلوگیری از ادرار سوختگی در نوزادان، براق کننده موها، محافظ مو قبل از سشوار، ساخت رژگونه و برق لب با ترکیب رژ و وازلین و استفاده از وازلین به عنوان هایلایتر از دیگر کاربردها و خواص وازلین برای پوست و مو است.

عوارض وازلین برای پوست یا آیا وازلین ایمن است؟ 

از فواید وازلین برای پوست و مو نوشتیم در ادامه به این سوالات پرتکرار درباره مضرات و عوارض وازلین پاسخ می‌دهیم:

• آیا وازلین سرطان‌زاست؟
• وازلین پوست را تیره می‌کنه؟
• وازلین برای پوست ضرر داره؟
• وازلین باعث جوش میشه؟
• اصلا وازلین ایمنه؟

تصفیه وازلین کلید ماجرای ایمنی وازلین

گفتیم ژله پترولیوم محصول جانبی تولید نفت است که با موم‌زدایی باقیمانده روغن‌های پارافینی تشکیل می‌شود. این ترکیب حاوی هیدروکربن‌های مایع و کریستالی است و از طریق فرایندهای متعدد به وازلینی که ما می‌شناسیم تصفیه می‌شود.

کشورهای مختلف استانداردهای متفاوتی برای ترکیبات مراقبتی و آرایشی در نظر گرفته‌اند. بر این اساس وازلین USP یا United States Pharmacopeia (تایید شده با استاندارد داروسازی ایالات متحده)، B.P. British Pharmacopeia (تایید شده بر اساس مرجع داروسازی بریتانیا) و Ph. Eur یا Pharmacopeia Europa(تایید شده برای اروپا) نشان می‌دهد ٰژله پترولیوم کجا و با چه استانداردی تصفیه شده است.

آیا وازلین سرطا‌ن‌زاست؟‌

ممکن است شنیده باشید وازلین سرطان‌زاست. مهم‌ترین نگرانی درباره وازلین آلودگی وازلین با هیدروکربن‌های چند‌حلقه‌ای است.

ژله پترولیوم تصفیه نشده حاوی مقادیر بالایی از هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (PAHs) است. قرار گرفتن در معرض مقدار غیرایمن از هیدروکربن بر سیستم عصبی مرکزی، سیستم قلبی عروقی، کلیه ها و سیستم گوارشی تأثیر می‌گذارد و با سرطان مرتبط است. تقریبا تمام مضرات وازلین یا مضرات نسبت داده شده به وازلین مانند سرطان زا بودن وازلین یا اثر وازلین در اختلالات هورمونی به همین هیدروکربن‌های چند حلقه‌ای بر‌می‌گردد. این آلودگی‌ها در فرایند تصفیه وازلین حذف می‌شود و وازلین تصفیه شده یک وازلین فاقد ترکیبات مضر و هیدروکربن‌هاست.

البته مخالفان وازلین ‌هم‌چنان معتقدند ما به عنوان مصرف‌کننده هرگز از نوع و درجه تصفیه محصول آگاه نیستیم و ممکن است وازلین یا روغن معدنی به کار رفته در محصول به اندازه کافی تصفیه نشده باشد.

استانداردها چه می‌گویند؟ 

استانداردهای ایمنی ترکیبات مراقبتی و آرایشی در اروپا و آمریکا وازلین را ایمن می‌دانند و وازلین و روغن‌های معدنی در بسیاری از محصولات مراقبتی و آرایشی تولید شده در اروپا و آمریکا به کار می‌رود. EWG کارگروه زیست محیطی در آمریکا که با استانداردهای ایمنی سخت‌گیرانه شناخته می‌شود درجه ایمنی پترولیوم  بسته به رعایت الزامات و استانداردها بین 2 تا 5 می‌داند. در این درجه بندی نمره 1 کاملا ایمن و نمره‌های بالاتر تا 10 خطرناک شناخته می‌شوند.

اتحادیه اروپا تنها الزام یا محدودیتی که برای استفاده از ژله پترولیوم تعیین کرده مشخص بودن نحوه تصفیه و پالایش ژل پترولیوم است تا اطمینان حاصل شود وازلین یا روغن معدنی به دست آمده حاوی هیدروکربن و سایر ترکیبات مضر نیست.

اگر وازلین یا روغن معدنی در اروپا این استاندارد را رعایت کند جزء ترکیبات سرطان زا طبقه بندی نمی شود زیرا ثابت شده فاقد آلاینده‌های سرطان‌زاست.

پس اگر از وازلین با برند معتبر استفاده می‌کنید که اطمینان دارید با در نظر گرفتن استانداردهای مشخص تصفیه می‌شود جای نگرانی نیست.

وازلین پوست را تیره می‌کنه؟

خیر. وازلین پوست را تیره نمی‌کند و مدرک و شواهد علمی تیره شدن پوست با وازلین را تایید نمی‌کنند. حتی مطالعاتی به طور خاص تیره شدن پوست با وازلین را بررسی کرده و نتیجه گرفته‌اند وازلین یا ژله پترولیوم تاثیری روی رنگدانه‌های پوست ندارد.

مطالعه‌ای منتشر شده در Journal of Dermatological Treatment تاثیر ژله پترولیوم یا وازلین را روی رنگدانه‌های پوستی ۵۰ داوطلب سالم بررسی کرد. شرکت کنندگان دو بار در روز به مدت چهار هفته روی یک بازو وازلین و روی بازوی دیگر کرم دارونما استفاده کردند. در پایان مطالعه، محققان تفاوت قابل توجهی در رنگدانه پوست بین دو بازو پیدا نکردند.

مطالعه دیگری منتشر شده در Journal of Cosmetic Science تاثیر ژله پترولیوم روی رنگ پوست صورت ۲۸ داوطلب را بررسی کرد. شرکت‌کنندگان دو بار در روز به مدت چهار هفته روی یک طرف صورت از ژله پترولیوم و طرف دیگر از دارونما استفاده کردند و در این مطالعه نیز محققان تفاوت معناداری بین دو طرف صورت شرکت‌کنندگان پیدا نکردند.

چرا مردم تصور می‌کنند وازلین پوست را سیاه می‌کند؟

خاصیت مسدود کننده وازلین این تصور اشتباه را ایجاد می‌کند که پوست نمی‌تواند تنفس کند پس تیره می‌شود. در حالی که می‌دانیم پوست تنفس نکرده و مثل سایر اندام‌ها اکسیژن مورد‌نیاز خود را از جریان خون تامین می‌کند.

ممکن است این باور از نسل پیشین منتقل شده باشد که در گذشته از وازلین ایمن و خوب استفاده نکردند.

علت تیرگی پوست افزایش رنگدانه‌های پوستی است که به علت افزایش ملانین پوست ایجاد می‌شود و اغلب آسیب‌های اشعه آفتاب عامل آن است. از دیگر عواملی که سبب افزایش ملانین و تیرگی پوست می‌شود تغییرات هورمونی (مثل بارداری یا مصرف داروهای هورمونی)، افزایش سن و کاهش گردش سلولی پوست و ایجاد تحریک و التهاب در پوست هستند.

چطور از تیرگی پوست پیشگیری کنیم؟ مراقبت از پوست در برابر آفتاب و استفاده از ضدآفتاب مناسب، استفاده از سرم ویتامین سی و سایر آنتی‌اکسیدان‌ها، پیشگیری از التهاب پوست، هیدراته نگه داشتن پوست از ساده ترین و مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از لک وتیرگی پوست هستند.

وازلین باعث ایجاد جوش میشه؟

بر خلاف تصور رایج که وازلین برای پوست چرب مناسب نیست یا وازلین سبب ایجاد جوش می‌شود، ثابت شده ژله پترولیوم یا وازلین ترکیبی غیرکومدوژنیک است یعنی وازلین سبب بسته شدن منافذ و ایجاد جوش نمی‌شود.

در مطالعه‌ای انسانی از بیماران مبتلا به آکنه خواسته شد به مدت ۸ هفته و دو بار در روز از ژله پترولیوم استفاده کنند و آزمایشگر با بیوپسی فولیکولار نتیجه گرفت وازلین کومدوژنیک نیست و سبب ایجاد جوش نمی‌شود.

به خاطر داشته باشید این ترکیب یک مسدود کننده موثر است پس دقت کنید چه چیز را زیر آن به دام می‌اندازید! اگر قصد استفاده از این ترکیب را دارید آن را روی پوست تمیز یا پس از ترکیبات آبرسان و ترمیم کننده استفاده کنید.

نکته دیگر این که در بحث ترکیبات کومدوژنیک نمی‌توان ترکیبی را قطعا کومدوژنیک بدانیم. درباره وازلین هم با احتمال بالایی انتظار داریم وازلین سبب بسته شدن منافذ و ایجاد کومدون نشود.

وازلین و آکنه قارچی 

از مقاله آکنه قارچی به خاطر دارید یکی از مهم‌ترین ترکیبات تشدید کننده آکنه قارچی اسیدهای چرب ضروری هستند. اما روغن‌های معدنی مانند وازلین و پارافین از آن‌جا که فاقد اسیدهای چرب ضروری هستند سبب رشد قارچ مالاسزیا و تشدید آکنه قارچی نمی‌شوند.

پس وازلین از ترکیبات ایمن برای آکنه قارچی و بیماری‌های مرتبط با قارچ مالاسزیا محسوب می‌شود.

سوال‌های پرتکرار درباره وازلین

۱. وازلین پوست را تیره می‌کنه؟

خیر. همان‌طور که گفته شد با توجه به علت‌های ایجاد لک و تیرگی پوست و هم‌چنین دو مطالعه گفته شده وازلین باعث تیره شدن پوست نمی‌شود.

۲. وازلین خاصیت ضدچروک داره؟ 

محققان با بررسی فعالیت میکروبی (microbial activity) ایجاد شده توسط این ترکیب دریافتند وازلین تولید پپتایدها را در سطح پوست افزایش می‌دهد. پپتایدها ترکیب پرکاربرد و محبوب در بسیاری از کرم‌های رفع چین و چروک و سفت‌کننده پوست است.

وازلین به خودی خود سبب کاهش چین و چروک یا کاهش اندازه منافذ نمی‌شود اما افزایش رطوبت‌رسانی و مرطوب نگه‌داشتن پوست تا حد زیادی به کاهش چین و چروک کمک می‌کند.

۳. وازلین برای پوست حساس مناسبه؟ 

بله افراد با توجه به ساختار ساده وازلین و عاری بودن این ترکیب از ترکیبات محرک پوست، پوست حساس و حتی پوست‌های چرب و حساس می‌توانند از وازلین استفاده کنند.

۴. وازلین برای پوست مبتلا به رزاسه مناسبه؟ 

رزاسه یک بیماری التهابی شایع با علامت قرمزی پوست و آکنه است. محرک‌های و شعله‌ورکننده‌های رزاسه بسیار متنوع و وسیع است اما مطالعات و متخصصین بر این عقیده‌اند وازلین برای رزاسه ایمن و حتی مفید است. وازلین با تشکیل لایه محافظ از پوست در برابر عوامل خارجی و خشکی پوست محافظت کرده و هم‌چنین به التیام و تسکین پوست کمک می‌کند. دقت کنید حتما از برندهای معتبر و ترجیحا فاقد عطر استفاده کنید ژله پترولیوم خالص و فاقد عطر از برند خود Vaseline انتخاب مناسبی است.

۵. عوارض وازلین برای پوست چیست؟ 

ما درباره ایمنی وازلین و این که آیا وازلین سرطان‌زاست و در چه صورت کاملا برای سلامت و پوست و درباره اهمیت نحوه تصفیه وازلین بحث کردیم. از آن‌جا وازلین یک مسدود کننده خوب و موثر است برخی متخصصین هشدار می‌دهند مهم است دقت کنید چه چیزی را زیر وازلین به دام می‌اندازید. علیرغم این که وازلین غیرکومدوژنیک است اما ممکن است در برخی سبب ایجاد جوش و آکنه شود، پس پوست‌های چرب باید با احتیاط از آن استفاده کنند.

۶. آیا استفاده روزانه از وازلین مضر است؟ 

وازلین می‌تواند به عنوان مرطوب‌کننده روزانه پوست‌های خشک و خیلی خشک مورد استفاده قرار گیرد و‌ همین‌طور برای برخی نواحی خشک بدن مثل آرنج‌ها و زانوها اما پوست‌های معمولی و چرب به ترکیبات هومکتانت و نرم‌کننده نیز نیاز دارند.

در مقاله به سرم آبرسان نیاز دارم یا یک مرطوب کننده؟ خواندید یک محصول موثر برای رطوبت رسانی به پوست باید حاوی سه دسته ترکیبات باشد: ترکیبات آبرسان یا هومکتانت، ترکیبات نرم‌کننده یا امولینت و ترکیبات مسدود‌کننده. وازلین در دسته ترکیبات مسدود کننده قرار می‌گیرد و می‌‌توانید لایه نازکی از وازلین را در آخرین مرحله روتین پوست و پس از سرم، آبرسان و مرطوب‌کننده استفاده کنید تا رطوبت را در پوست مهر و موم کند.

هم‌چنین وازلین ترکیب مناسبی برای پوست‌های دهیدراته با سد دفاعی آسیب دیده است. زمانی که سد دفاعی یا لایه چربی محافظ پوست آسیب می‌بینید تبخیر رطوبت از پوست افزایش یافته و پوست قادر به حفظ رطوبت نیست، وازلین با تشکیل لایه مسدود‌کننده ار تبخیر رطوبت از پوست جلوگیری می‌کند.

۷. آیا وازلین برای درمان آفتاب سوختگی مفید است؟ 

خیر. روی پوست آفتاب‌ سوخته نباید از وازلین استفاده کرد. وازلین یک مسدود کننده است و می‌تواند گرما و حرارت را در پوست آفتاب سوخته مسدود کند و سبب تشدید علایم شود. اگر چه اغلب گفته می‌شود وازلین به بهبود سوختگی‌های جزیی پوست کمک می‌کند اما از وازلین تنها برای سوختگی‌هایی استفاده کنید که در حال بهبود هستند یا چند ساعت از وقوع سوختگی گذشته است. استفاده از آلوئه‌ورا برای تسکین و التیام آفتاب‌سوختگی انتخاب بهتری است.

 ۸. آیا وازلین روشن‌کننده پوست است؟ 

بسیاری از افراد با استفاده از وازلین درجاتی از روشن شدن پوست را تجربه می‌کنند. این روشن شدن پوست اغلب به دلیل افزایش رطوبت پوست و کاهش خشکی و کم آبی پوست است.

۹. آیا وازلین به ترمیم جای زخم و اسکار کمک می‌کنه؟ 

درباره درمان جای زخم و اسکار با وازلین، نیز در حقیقت خاصیت قفل رطوبت وازلین و بهبود رطوبت رسانی به پوست تا حدی در ترمیم جای زخم کمک می‌کند. اما وازلین قادر نیست به تنهایی اسکار و جای زخم را برطرف کند.

خط آخر … 

ژله پترولیوم یک محصول جانبی تولید نفت است که قبل از تصفیه می‌تواند حاوی مقادیر بالایی از هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (PAHs) باشد. این ترکیبات برای سلامت مضر است و به همین دلیل ژله پترولیوم را تصفیه می‌کنند و وازلینی که به خوبی تصفیه شده باشد فاقد ترکیبات مضر و کاملا ایمن است. پس ایمنی وازلین به نحوه و درجه تصفیه وازلین بستگی دارد. پس مهم است از برندهای معتبر و شناخته شده استفاده کنیم و برند خود وازلین از جمله برندهای معتبر تولید کننده ژله پترولیوم است و ادعا می‌کند ژله پترولیوم مورد استفاده این برند سه بار تصفیه می‌شود.

ژله پترولیوم یک ترکیب مسدود‌کننده (Occlusive) است که با تشکیل یک لایه محافظ به حفظ  رطوبت و کاهش تبخیر رطوبت از پوست کمک می‌کند و بهبود آبرسانی به پوست به ترمیم پوست، رفع عوارض ناشی از خشکی و کم‌آبی پوست کمک می‌کند.

تا به حال از وازلین برای مراقبت از پوست خود استفاده کرده‌اید؟ تجربه شما را از وازلین یا ژله پترولیوم در بخش نظرات می‌خوانیم و خوب است به نوع پوست و برند ژله پترولیوم که استفاده کردید نیز اشاره کنید. 

تلاش کرده‌ایم در تهیه این مقاله از آخرین مقاله‌های منتشر شده در منابع و سایت‌های معتبر استفاده کنیم اما احتمال خطا را هرگز صفر نمی‌دانیم اگر مطلبی جا افتاده یا مقاله به روزتری مطالعه کرده‌اید با ما در میان بگذارید تا آن را اصلاح کنیم.