آیا مکمل ‌های کلاژن واقعا در جوان‌سازی پوست موثرند؟

بخش عمده پوست، مو و ناخن ما از کلاژن تشکیل شده و به همین دلیل کلاژن یکی از پراستفاده‌ترین کلمات در دنیای مراقبت از پوست و زیبایی است. کلاژن یک پلی‌پپتاید است که از ترکیبی از آمینواسیدها مانند پرولین و گلیسین تشکیل شده که در تمام بافت‌های همبند، غضروف و استخوان وجود دارد. بدن ما به کلاژن نیاز دارد و به طور طبیعی کلاژن مورد نیاز خود را تولید می‌کند اما آیا دریافت مکمل های کلاژن، میزان کلاژن پوست را افزایش می‌دهد. در این مقاله می‌خوانیم مکمل ‌های کلاژن چیست و کلاژن خوراکی تا چه حد در سلامت و بهبود چین و چروک‌های پوست موثر است. تا انتهای این مقاله با اسکین مگ همراه باشید.

کلاژن چیست؟

کلاژن (Collagen) فراوانترین پروتئین بدن است که حدود ۳۰ درصد از کل پروتئین بدن را تشکیل می‌دهد. این پروتئین یکی از اجزای اصلی ساختار استخوان، پوست، ماهیچه‌ها، تاندون‌ها و رباط‌‌ها محسوب می‌شود. کلاژن همچنین در بسیاری از قسمت‌های دیگر بدن از جمله رگ‌های خونی، قرنیه چشم و دندان نیز وجود دارد. این پروتئین در بدن باعث اتصال بافت‌ها و سلول‌های مختلف به یکدیگر می‌شود و در واقع به همین دلیل است که این پروتئین، کلاژن نام دارد، نام کلاژن هم از واژه یونانی کلمه «kólla» به معنی چسب گرفته شده است.(healthline)

مکمل کلاژن چیست؟

اغلب مکمل‌های کلاژن از طریق هیدرولیز کردن کلاژن حیوانی ساخته می‌شود یعنی شکستن مولکول‌های کلاژن و تبدیل آن به پپتید‌ها که جذب آن به این فرم برای بدن راحت‌تر است. سپس کلاژن هیدرولیز شده یا پپتیدی به فرم قرص،‌ کپسول یا پودر تحت عنوان مکمل کلاژن ارائه می‌شود.

آیا مکمل ‌های کلاژن واقعا موثرند؟

ایده سالم کردن پوست از درون،‌ ایده‌ای منطقی و همیشه محبوب است و همه ما توصیه کلیدی رژیم غذایی سالم و نوشیدن آب فراوان را به عنوان راز پوست سالم و درخشان شنیده‌ایم. اما جایگاه مکمل‌های کلاژن کجاست و آیا این محصولات اثر قابل توجهی روی پوست دارند؟

پیش از این بسیاری از تحقیقات و آزمایش‌های صورت گرفته درباره این مکمل‌ها روی اندازه‌ نمونه کوچک یا توسط کمپانی‌های تولیدکننده که به اثربخش بودن آن علاقه‌مندند طراحی و برنامه‌ریزی شده بود.

اخیرا مکمل‌های کلاژن با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار گرفته و نتایج امیدوارکننده‌ای در حال انتشار است. از آن‌جا که کلاژن تنها بخشی از داربست استحکام‌بخش پوست نیست بلکه بخش‌های زیادی از مفاصل و استخوان‌ها نیز از کلاژن تشکیل شده اثربخشی این مکمل‌ها احتمالا مزایای زیادی برای دیگر بخش های بدن نیز خواهد داشت.

نتایج مطالعه نسبتا بزرگی که در سال ۲۰۱۹ انجام شد امیدوارکننده‌تر بود. برخی بررسی‌ها نشان داد دریافت کلاژن پپتیدی(هیدرولیز شده) می‌تواند در بهبود خاصیت کشسانی،‌ رطوبت پوست و کاهش چروک‌ها موثر باشد. هنوز بررسی‌های بیشتری لازم است تا دوز بهینه دریافت این مکمل‌ها تعیین شود اما بر اساس مطالعات مکمل‌ های کلاژن اصولا ایمن هستند.

پزشکان هم‌چنان درباره کلاژن نظرات متفاوتی دارند که این تفاوت عقاید عمدتا به نحوه جذب این ماده در بدن برمی‌گردد. نحوه واکنش دستگاه گوارش به ما توضیح می‌دهد که چرا مصرف مکمل کلاژن هیدرولیز شده با دریافت پروتئین از هر منبع پروتئینی دیگری تفاوت دارد. زمانی که بدن مکمل کلاژن را دریافت می‌کند دستگاه گوارش آن را به قطعات پروتئینی کوچکتر یعنی آمینواسیدها تبدیل می‌کند -‌دقیقا همان کاری که اگر سینه مرغ بخورید انجام می‌دهد- از نظر تئوری مولکول‌های کلاژن بزرگ‌اند اما پپتاید‌های کلاژن به اندازه‌ای کوچک‌ هستند که می‌تواند از بافت روده عبور کند و راحت‌تر جذب شود. تئوری دیگری می‌گوید هنگامی که بدن این زنجیره‌ی کوتاه پپتیدی را می‌بیند آن را به عنوان نشانه‌ آسیب کلاژن در نظر گرفته و به بدن پیام می‌دهد کلاژن بیشتری تولید کند. البته هنوز به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.

منابع غذایی غنی کلاژن

غذاهای دریایی،‌ خوک و گاو از جمله منابع غذایی غنی از کلاژن هستند که بیشترین میزان کلاژن در پوست و استخوان‌‌های آن یافت می‌شود، قسمت‌هایی که اغلب استفاده خوراکی ندارد. شاید به دلیل غنی بودن استخوان گاو از کلاژن و اسیدهای آمینه است که بسیاری عصاره آن را در جوش خوردن استخوان شکسته موثر می‌دانند. اما ما بیشتر به دنبال اثبات این موضوع هستیم که کلاژن موجود در این مواد چگونه بر پوست اثر می‌گذارد.

آیا از مکمل‌ های کلاژن استفاده کنیم؟

تصمیم‌گیری در خصوص این که آیا استفاده از این مکمل کلاژن برای شما مفید و مناسب خواهد بود تصمیمی است شخصی، پیچیده و البته مستلزم صرف هزینه. چند هفته پس از شروع مصرف این مکمل‌ها لازم است پوست خود را ارزیابی کنید تا ببینید آیا بهبود قابل ملاحظه‌ای در بافت و میزان رطوبت آن مشاهده می‌کنید یا خیر. هم‌چنین لازم است هوشیارانه مراقب واکنش‌های آلرژیک به برخی ترکیبات مکمل‌های کلاژن (مثل برخی انواع ماهی) باشید.

بسیاری از مکمل‌ها حاوی ترکیباتی چون ویتامین سی هستند که می‌تواند جذب کلاژن را افزایش دهد.

اما اگر به هر دلیل مایل به اتلاف پول و هزینه در این قمار نیستید می‌توانید با ایجاد تغییراتی ساده و کم‌هزینه در رژیم غذایی و سبک زندگی به سلامت پوست خود کمک کنید.

راهکارهای طبیعی برای حفظ کلاژن پوست

Cherry Woods متخصص مراقبت از پوست می‌گوید:« به جای استفاده از مکمل‌هایی که لزوما موثر نیستند می‌توانیم بدن‌مان را وادار به تولید کلاژن بیشتر کنیم که این موضوع نیز مانند بسیاری از موارد از رژیم غذایی آغاز می‌شود.»

قند مصرفی خود را کاهش دهید تا فرایندهای مرتبط با glycation کاهش یابد.(گلیکاسیون یا گلیکوزیلاسیون غیر آنزیمی پیوست کووالانسی یک قند به یک پروتئین یا لیپید است که موجب ایجاد التهاب، پیری پوست و برخی بیماری‌ها می‌شود). مصرف روزانه ویتامین سی را افزایش دهید، ویتامین سی تولید کلاژن در بدن را تحریک می‌کند. استرس، آلودگی و غذاهای فراوری شده همه از عوامل تولید رادیکال‌های آزاد در بدن است و پوست ما مدام در حال مبارزه با آسیب رادیکال‌های آزاد است. رادیکال‌های آزاد از جمله عوامل آسیب به کلاژن پوست است. برای محافظت از کلاژن پوست در برابر این آسیب از غذاهای سرشار از کوآنزیم کیو ۱۰ (مانند ماهی خالمخالی)، ویتامین ایی و ومواد غذایی سرشار از ویتامین سی استفاده کنید.

ما نمی‌توانیم جلوی پیر شدن پوست را بگیریم اما سرعت تخریب کلاژن تا حد زیادی به عوامل محیطی مرتبط است. راهکارهای زیر احتمالا به شما کمک می‌کند زمان بیشتری سلامت و شادابی پوست‌تان را حفظ کنید.

از شکر دوری کنید

همان‌طور که گفته شد مصرف مواد غذایی سرشار از مواد قندی به مرور با ایجاد التهاب و آسیب به کلاژن پوست روند پیری را تسریع می‌کند. پس از مواد غذایی دارای شکر فراوری شده دوری کنید.

 سیگار نکشید

نیکوتین موجود در سیگار رگ‌های خونی را منقبض می‌کند و پوست هم از این قاعده مستثنی نیست. ترکیبات شیمیایی موجود در تنباکو ساخت کلاژن و روند طبیعی بازسازی پوست را مختل می‌کند. علاوه بر این حرکات اجتناب‌ناپذیر صورت هنگام سیگار کشیدن باعث افزایش خطوط و عمق چروک‌ها می‌شود.

از اشعه آفتاب دوری کنید

 تاکنون درباره آثار زیان‌بار اشعه فرابنفش خورشید در ایجاد لک و چین و چروک پوست بسیار شنیده و خوانده‌ایم. مطالعات و بررسی‌ها نشان داده که هیچ ماده ضد چروک و پیشگیری‌کننده‌ای موثرتر از ضدآفتاب وجود ندارد و ثابت شده اشعه UV عامل  ۸۰ درصد چین و چروک‌هایی است که قابل کنترل و پیشگیری است. اشعه فرابنفش خورشید موجب تجزیه کلاژن پوست، آسیب به بافت آن و تجمع غیر طبیعی الاستین در پوست می‌شود. در حقیقت تابش مستقیم اشعه فرابنفش خورشید به پوست موجب تولید آنزیمی می‌شود که در تخریب بافت کلاژن نقش دارد. ضدآفتاب‌ها پوست شما را در برابر اشعه UV  محافظت می‌کنند و از آسیب به بافت کلاژن و الاستین، آسیب به لایه محافظ پوست و ایجاد چین و چروک و لکه‌های پوستی پیشگیری می‌کند.

شما نیز تجربیات خود را درباره استفاده از مکمل های کلاژن با ما در میان بگذارید.

تلاش کرده‌ایم در تهیه این مقاله از آخرین مقاله‌های منتشر شده در منابع و سایت‌های معتبر استفاده کنیم اما احتمال خطا را هرگز صفر نمی‌دانیم اگر مطلبی جا افتاده یا مقاله به روزتری مطالعه کرده‌اید با ما در میان بگذارید تا آن را اصلاح کنیم.