در این مقاله از اسکین مگ درباره لک های هورمونی یا ملاسما یا لک حاملگی می‌خوانید. ابتدا تعریف می‌کنیم ملاسما چیست علایم ملاسما و روش شناخت ملاسما از سایر لک‌ها چیست سپس درباره علت ملاسما، درمان ملاسما، ترکیبات موثر در درمان ملاسماو درمان‌های نگه‌دارنده و پیشگیری خواهید خواند. تا انتهای این مقاله با اسکین مگ همراه باشید.
ملاسما چیست ؟
ملاسما یا ماسک حاملگی یک اختلال رنگدانه‌ای پوست بسیار شایع است که با لک‌های با لبههای نامنظم اغلب روی گونه و پل بینی و قسمت‌هایی از بدن که بیشتر در معرض آفتاب قرار دارد شناخته می‌شود.
میزان شیوع ملاسما بسته به نژاد و اقلیم بین ۱.۵ تا ۳۳ درصد جمعیت است و اغلب افراد با پوستهای گندمی تیره تا پوستهای تیره‌تر به ملاسما مبتلا می‌شوند.
ملاسما در زنان شایع‌تر است اگر چه مردان نیز ممکن است به ملاسما مبتلا شوند. بر اساس آمار انجمن پوست آمریکا ۹۰ درصد موارد ابتلا به ملاسما را زنان و ۱۰ درصد را مردان تشکیل می‌دهند.
شایع‌ترین قسمت‌هایی که لک‌های ملاسما ظاهر می‌شوند عبارتند از:
- پل بینی
- پیشانی
- گونه‌ها
- لب بالایی
- چانه
هم‌چنین ممکن است ملاسما در سایر نواحی بدن که در معرض آفتاب قرار دارد مانند ساعد‌ها، گردن و شانه‌ها دیده شود.
ملاسما و لک حاملگی خطرناک نیست و آسیب جسمی به همراه ندارد و تنها ممکن است به دلیل تغییری که در ظاهر فرد ایجاد می‌کند سبب نارضایتی فرد شود.
ملاسما را لک هورمونی نیز می‌نامند زیرا اغلب در اثر تغییرات هورمونی، قرص‌های هورمونی و بارداری ایجاد می‌شود. هم‌چنین مانند تمام لک‌ها اشعه آفتاب در ایجاد و تشدید ملاسما نقش دارد.
ملاسما قابل پیشگیری است ؟
ملاسما در افرادی که به دلیل ژنتیک، رنگ پوست، هورمون‌ها یا قرار گرفتن بیش از اندازه در معرض آفتاب زمینه این بیماری را دارند کاملا قابل پیشگیری نیست. اما اجتناب از قرار گرفتن در معرض آفتاب در ساعات اوج تابش، استفاده از ضد آفتاب مناسب و با محافظت کافی و در صورت امکان عدم مصرف داروهای هورمونی تا حدی به پیشگیری و جلوگیری از عود آن کمک می‌کند.
مراقبت جدی از آفتاب اولین گام اساسی در درمان و پیشگیری از انواع لک است.
علت ملاسما و ریسک فاکتورهای ملاسما کدامند؟
- قرار گرفتن در معرض اشعه آفتاب: قرار گرفتن مکرر در معرض اشعه آفتاب بدون محافظت کافی می‌تواند سبب ایجاد ملاسما شود.
- رنگ پوست تیره: ملاسما بیشتر در افراد با پوست تیره‌تر رخ می‌دهد به خصوص افرادی که در مناطق با سطح تابش آفتاب بالا زندگی می‌کنند.
- زن بودن : ملاسما در زنان ۹ برابر شایع‌تر از مردان است.
- بارداری: ملاسما در دوران بارداری شایع‌تر است و ۱۵ تا ۵۰ درصد خانم‌های باردار به ملاسما مبتلا می‌شوند.
- ژنتیک: ۵۰ درصد افراد دارای ملاسما گزارش می‌کنند این بیماری را در بستگان نزدیک خود داشته‌اند.
عوامل تشدید کننده و محرک ملاسما
- تغییرات هورمونی در دوران بارداری
- هورمون درمانی یا استفاده از قرص‌های هورمونی جلوگیری از بارداری
- قرارگیری در معرض نور خورشید
- محصولات مراقبت از پوست در صورتی که تحریک و التهاب ایجاد کند
- برخی داروها که پوست را به نور حساس می‌کند مانند رتینوئیدهای موضعی، داروهای ضدتشنج، برخی داروهای فشارخون و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها
علایم ملاسما یا ملاسما چطور تشخیص داده می‌شود؟
طبیعتا لک و تیرگی پوست علامت اصلی ملاسماست. لک‌های پوستی یا تغییر رنگ‌های پوستی و لکه‌های با لبههای نامنظم و اغلب قهوه‌ای مایل به خاکستری از مهم‌ترین علایم تشخیصی ملاسماست.
سطح لکه‌های پوستی برجسته و مانند خال و … نیست و نباید سبب ایجاد درد شود.
لک‌هاغلب روی صورت ظاهر می‌شوند و گونه‌ها، پیشانی، اطراف لب و روی پل بینی شایع‌ترین قسمت‌ها درگیر در ملاسماست.
به ندرت ممکن است فرد این لک‌ها را روی بازو و گردن هم داشته باشد.
ملاسما سرطان پوست نیست اگرچه ممکن است به بسیاری از بیماری‌های پوستی شبیه باشد.
متخصصان اکثر موارد ملاسما با معاینه ساده تشخیص می‌دهند و اگر پزشک نسبت به بیماری‌های دیگری مانند سرطان مشکوک شود ممکن است نمونه‌برداری برای رد سرطان انجام شود.
درمان ملاسما و لک‌های هورمونی
درمان ملاسما همیشه ضروری نیست و گاه لک‌های پوستی خود به خور محو می‌شوند.
اگر تغییرات هورمونی، مصرف داروهای هورمونی و بارداری علت ایجاد ملاسما باشد با برطرف شدن علت ملاسما خود به خود برطرف می‌شود.
خوب است بدانیم ملاسما همیشه درمان قطعی ندارد و امکان عود حتی پس از درمان موفقیت‌آمیز وجود دارد. با این حال داروها و روش‌هایی برای مدیریت و کنترل آن وجود دارد.
درمان‌ها ممکن است منجر به پاسخ ناقص شوند یعنی برخی قسمت‌ها محو شود، برخی قسمت‌ها بدون تغییر باقی بماند و برخی لک‌ها کمی روشن‌تر شود.
مهم است از عوارض درمان آگاه باشید. برخی درمان‌ها سبب ایجاد التهاب و لک‌های پس از التهاب می‌شود که بدتر شدن شرایط را به دنبال دارد و برخی سبب روشن شدن بیش از حد و غیر یکنواخت شدن دوباره رنگ پوست. پس برای درمان ملاسما از هر روشی به متخصص پوست مراجعه کنید.
ترکیبات موثر در درمان ملاسما
رایج‌ترین درمان، ترکیبات و داروهای روشن کننده پوست هستند که به صورت موضعی استفاده می‌شوند. مانند هیدروکینون، آزلائیک‌اسید، کوجیک اسید، نیاسینامید، سیسئامین، روسینول و ترنگزامیک اسید هستند. این ترکیبات با کاهش تولید ملانین و التهاب پوست و کاهش عروق خونی اضافه در پوست در درمان ملاسما نقش دارند.
زنان باردار که بخش مهمی از مبتلایان را تشکیل می‌دهند باید از بیشتر این ترکیبات به جز آزلائیک اسید و نیاسینامید اجتناب کنند.
هیدروکینون که یک روشن‌کننده پرکاربرد است به دلیل عوارض جانبی و ایجاد لک باید مدت محدود استفاده شود. درمان با هیدروکینون حداکثر شش ماه و پس از آن می‌توان در صورت نیاز گاه به گاه استفاده کرد.
استفاده از درمان‌های ترکیبی برای درمان ملاسما موثرتر است.
یک انتخاب رایج ترکیبی از هیدروکینون با رتینوئيد همراه با یک استروئید برای جلوگیری از التهاب پوست است. رتینوئيد گردش سلولی را افزایش می‌دهد و به درمان سریع‌تر ملاسما کمک می‌کند.
داروهای خوراکی درمان لک از جمله ترنگزامیک اسید در موارد شدید ملاسما تجویز می‌شود. تصور می‌شود این دارو با کاهش ملانین و عروق خونی اضافه به درمان ملاسما کمک می‌کند.
درمان‌های کلینکی ملاسما
اگر ملاسما با درمان‌های خوراکی و موضعی بهبود نیافت، اضافه کردن روش‌های درمانی مانند لایه برداری‌های شیمیایی و لیزردرمانی می‌تواند موثر باشد.
پیلینگ شیمیایی از گلایکولیک اسید و دیگر آلفاهیدروکسی‌اسیدها و سالیسیلیک اسید برای برداشتن لایه سطحی پوست که حاوی رنگدانه است استفاده می‌کند اما این روش موقتی است زیرا تنها لایه سطحی پوست را بدون کاهش تولید رنگدانه در لایه‌های زیرین حذف کرده است.
لیزردرمانی می‌تواند سلول‌های رنگدانه را از بین برده و پوست را روشن کند اما هر گزینه درمانی با احتمال خطر عود مجدد همراه است.
درمان نگه‌دارنده و پیشگیری از ملاسما
پس از درمان ملاسما و بهبودی نسبی، محافظت جدی از پوست در برابر آفتاب باید ادامه یابد. ترکیبات روشن کننده به جز هیدروکینون را می‌توان همراه با رتینوئيد‌ها برای پیشگیری از لک ملاسما و حفظ بهبودی ادامه داد.
مبتلایان به ملاسما از چه ضد آفتابی استفاده کنند؟
در صورت ابتلا به ملاسما استفاده از یک ضد آفتاب با محافظت کافی و کامل بسیار مهم است. مطالعات نشان داده ضدآفتاب‌های رنگی با طیف گسترده که حاوی اکسیدآهن هستند می‌توانند تولید ملانین را در افراد مستعد لک و ملاسما کاهش دهند. زیرا نور مرئي و اشعه UVA و UVB را مسدود می‌کنند. ضدآفتاب‌های بی رنگ لزوما نور مرئی را مسدود نمی‌کنند.
آیا ضدآفتاب‌های رنگی محافظت کم‌تری دارند؟
ضدآفتاب‌های که پوشانندگی مشابه کرم‌پودر دارند یا بی بی کرم‌های حاوی فیلترهای اشعه UVA و UVB و اکسید آهن هم‌چنین با پوشاندن لک‌های ملاسما می‌تواند عوارض روانی و اجتماعی ملاسما را برای فرد مبتلا کاهش دهد و در عین حال به عنوان ضدآفتاب و مسدود کننده نور مرئی عمل کنند.
آیا نور مرئی هم به پوست آسیب می‌زند؟
برای افراد مبتلا به ملاسما مهم است بدانند نور مرئي از پنجره عبور می‌کنند و آن‌ها می‌توانند بدون قرار گرفتن مستقیم در معرض خورشید نور مرئی را دریافت کنند.
خط آخر
نکته کلیدی در درمان ملاسما و پیشگیری مراقبت جدی از آفتاب است. تا حد امکان از مصرف داروهای هورمونی و سایر عوامل محرک ملاسما اجتناب کنید. از آن‌جا که ملاسما درمان قطعی ندارد پیشگیری بهترین گزینه است. هم‌چنین درمان ملاسما و درمان‌های نگه‌دارنده باید زیر نظر متخصص پوست انجام شود.
در پایان مشتاقیم نظرات و تجربه‌های شما را از درمان ملاسما و ترکیبات و محصولات موثر در درمان ملاسما را در بخش نظرات بخوانیم.
تلاش کرده‌ایم در تهیه این مقاله از آخرین مقاله‌های منتشر شده در منابع و سایت‌های معتبر استفاده کنیم اما احتمال خطا را هرگز صفر نمی‌دانیم اگر مطلبی جا افتاده یا مقاله به روزتری مطالعه کرده‌اید با ما در میان بگذارید تا آن را اصلاح کنیم.
