آیا ضدآفتاب‌های رنگی محافظت کم‌تری دارند؟

آیا ضدآفتاب رنگی باعث لک می‌ شود؟ عوارض ضدآفتاب رنگی برای پوست کدام است؟ آیا محافظت ضدآفتاب رنگی کم‌تر از ضدآفتاب بی‌رنگ است؟ ضدآفتاب‌ رنگی باعث تشدید لک می‌شود؟مطالبی که در اینترنت و فضای مجازی درباره ضررهای ضدآفتاب رنگی می‌بینید پایه و اساس علمی دارد؟ و آیا بین محافظت ضدآفتاب و رنگی یا بی رنگ بودن آن‌ ارتباطی وجود دارد؟ این‌ سوالات بخشی از پرتکرارترین سوالات شما درباره ضدآفتاب‌ها و انتخاب یک ضدآفتاب خوب است که در این مقاله مثل همیشه تلاش می‌کنیم با دید علمی به آن پاسخ دهیم. تا انتهای این مقاله با اسکین‌مگ همراه باشید.

نور مرئی (visible light) چیست؟ نور مرئی چه تاثیری روی پوست می‌گذارد؟

امواج فرابنفش خورشید و نور مرئي هر دو بخش‌های از تابش الکترومغناطیسی خورشید هستند که به این تابش الکترومغناطیس نور می‌گوییم. اشعه فرابنفش Ultraviolet (UV) از سه طول موج مختلف UVB، UVA و UVC تشکیل شده است. بیشتر طول موج UVC توسط لایه ازن جذب می‌شود و فقط طول موج‌های UVA و UVB می‌تواند به پوست ما نفوذ کند. مضرات اشعه UVA و UVB روی پوست کاملا اثبات شده است. اشعه UVA با نفوذ به لایه‌های عمیق‌تر و تخریب کلاژن و الاستین عامل اصلی پیری و چین‌ و چروک پوست و عامل یکی از خطرناک‌ترین سرطان‌های پوست است. اشعه UVB عامل اصلی آفتاب‌سوختگی و یکی از انواع سرطان‌های رایج و کم‌خطر پوست است.

نور مرئی بخشی از طیف الکترومغناطیسی تابیده شده از خورشید است که با چشم می‌بینیم. نور مرئی می‌تواند از منابع نوری مصنوعی مانند دستگاه‌های پزشکی، صفحه‌های نمایش و لامپ‌ها نیز ساطع شود. طول موج‌های خاصی از نور مرئی در پزشکی کاربرد دارد مثل درمان مویرگ‌های سطحی پوست، از بین بردن موهای زائد،‌ درمان آکنه و ضایعات پوستی پیش ‌سرطانی.

نور مرئی در مقایسه با اشعه فرابنفش به عمق بیشتری از پوست نفوذ می‌کند و ممکن است عوارض جانبی بعدی به همراه داشته باشد. به عنوان مثال نور مرئی در تشدید اختلالات رنگدانه‌های پوست مانند ملاسما(لک ناشی از بارداری و تغییرات هورمونی) و تیرگی‌های پوست پس از التهاب نقش دارد. مطالعه‌ای نشان داد نور مرئی می‌تواند سبب ایجاد لک و تیرگی‌های قابل توجه و پایدارتر در مقایسه با اشعه UVA به تنهایی شود. این موضوع به ویژه درباره نور آبی که از صفحه نمایش اسکرین‌ها ساطع می‌شود بیش از سایر طول‌ موج‌های نور مرئی صادق است.

ترکیبات ضدآفتاب‌‌های رنگی 

ضدآفتاب‌های با طیف گسترده حاوی فیلترهایی هستند که از پوست در برابر هر دو اشعه UVA و UVB محافظت می‌کنند و لزوما برای فیلتر کردن نور مرئی طراحی نشده‌اند. در حقیقت برای این که یک ضدآفتاب از پوست در برابر نور مرئی محافت کند، باید روی پوست دیده شود. ذرات موجود در ضدآفتاب‌های بی‌رنگ برای کاهش رنگ سفید گچی روی پوست به شکل نانو فرموله می‌شوند، که روی پوست اثری به جا نگذاشته و قابل مشاهده نباشد،‌به همین دلیل ضدآفتاب‌های بی‌رنگ نمی‌توانند از پوست در برابر نور مرئی محافظت کنند.

 برای محافظت از پوست در برابر نور مرئی لازم است از یک ضدآفتاب مرئی استفاده کنید. 

ضدآفتاب‌های رنگی حاوی فیلترهای فیزیکی زینک‌اکساید و تیتانیوم دی اکساید که حاوی ترکیبات رنگی اکسیدهای آهن و تیتانیوم دی اکسایدهای رنگی نیز هستند، رنگ مرئی روی پوست ایجاد می‌کنند که از پوست در برابر نور مرئی محافظت می‌کند. پایه رنگی ضدآفتاب‌های رنگی با ترکیب کردن اکسیدهای آهن سیاه، قرمز و زرد با تیتانیوم دی اکساید رنگی ایجاد می‌شود که در نتیجه یک ضدآفتاب رنگی حاصل می‌شود که می‌تواند با هر رنگ پوستی مطابقت داشته باشد.

ضدآفتاب رنگی به بهبود برخی بیماری‌های پوستی کمک می‌کند

ضدآفتاب‌های رنگی علاوه بر این که از نظر آرایشی جذاب‌اند و به پوشاندن لک‌ها و جای جوش کمک می‌کنند از پوست در برابر پرتو‌های زیان‌بار نور خورشید و نور مصنوعی محافت می‌کنند.

شواهد درباره فواید ضدآفتاب‌های رنگی برای پوست‌های مستعد لک، ملاسما و حساس به نور آفتاب در حال افزایش است. از آن جا که نور مرئی سبب افزایش رنگدانه‌ساری می‌شود پس استفاده از یک ضدآفتاب با قابلیت مسدود کردن نور مرئی به خصوص برای پوست‌های مستعد لک بسیار مهم است.

شوهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ضدآفتاب‌های رنگی بیش از ضدآفتاب‌های بی‌رنگ نور مرئی را مسدود کرده و بهتر از ضدآفتاب‌های بی‌رنگ مانع از برگشت و عود ملاسما (لک‌های پوستی با منشا هورمونی) می‌شود.

آزمایش‌ها نشان داده ضدآفتاب‌های رنگی هم روی پوست افراد واقعی و هم در شرایط آزمایشگاهی و زیر میکروسکوپ سبب کاهش رنگدانه‌سازی می‌شود و به طور مشخص اکسیدآهن در مسدود کردن نور آبی موثر است.

مطالعات نشان می‌دهد استفاده از اکسیدآهن در ضدآفتاب‌های مینرال می‌تواند میزان اشعه UVA و نور مرئی رسیده به پوست را ۲۰٪ کاهش دهد و به طورخاص ترکیب زینک اکساید (اکسید روی) با اکسید آهن میزان اشعه UVA رسیده به پوست را تا ۱.۵ درصد کاهش می دهد (NIH.gov).

به طور کلی ضدآفتاب‌های مینرال (فیزیکال) به دلیل وجود زینک‌اکساید و تیتانیوم‌دی‌اکساید که نور را بازتاب می‌دهند در محافظت از پوست در برابر نور مرئی بهتر از ضدآفتاب‌های شیمیایی عمل می‌کنند(jamanetwork). اما ضدآفتاب‌های مینرال هم بدون اکسیدآهن از محافظت کافی در برابر نور مرئی برخوردار نیستند.

خط آخر…

اگر پوست حساس به نور و مستعد لک دارید یا لک‌های مقاوم به درمان دارید به خصوص لک‌های بارداری (ملاسما) یا سایر لک‌های با منشا هورمونی از یک ضدآفتاب رنگی استفاده کنید. یک ضدآفتاب رنگی با طیف گسترده که با دارا بودن فیلترهای اشعه UVA از آسیب به سلول‌های پوستی و کلاژن و الاستین پوست و ایجاد لک جلوگیری می‌کند و با دارا بودن فیلترهای اشعه UVB از آفتاب‌سوختگی و سرطان پوست جلوگیری می‌کند. هم‌چنین وجود رنگدانه در ضدآفتاب مانع از آسیب نور مرئی به پوست می‌شود.

پس باورهای غلط درباره ضررهای ضدآفتاب رنگی شامل ایجاد لک با ضدآفتاب رنگی یا محافظت ناکافی ضدآفتاب‌های رنگی پایه و اساس علمی نداشته و آن‌چه محافظت ضدآفتاب را تعیین می‌کند وجود فیلترهای موثر و پایدار در برابر اشعه UVB، UVA و نور مرئی است.

در پایان خوشحال خواهیم شد نظرات شما را نیز درباره محافظت ضدآفتاب رنگی و فواید و عوارض ضدآفتاب‌های رنگی در بخش نظرات بخوانیم.

منبع : health.harvard.edu